Gratuity Calculator: કંપનીમાં 10 વર્ષ કર્યું કામ, 60000 રૂપિયા છે છેલ્લો પગાર, કેટલી મળશે ગ્રેચ્યુઇટી?

Gratuity Calculator: કોઈપણ કંપનીમાં 5 વર્ષ કે તેનાથી વધુ સમય નોકરી કર્યા બાદ જ્યારે કોઈ કર્મચારી નોકરી છોડે છે તો તેને કંપની તરફથી બોનસના રૂપમાં ગ્રેચ્યુઇટી મળે છે.

Gratuity Calculator: ગ્રેચ્યુઇટી એક પ્રકારનું બોનસ છે, જે કંપની તેના કર્મચારીઓને લાંબા સમય સુધી કામ કરવા બદલ આપે છે. ગ્રેચ્યુઇટી શું કહેવાય? કંપની દ્વારા કર્મચારીઓને કેટલા વર્ષની સેવા પછી ગ્રેચ્યુઇટી આપવામાં આવે છે? તે ક્યારે અને કેટલામાં ઉપલબ્ધ છે? આ માટે શું નિયમ છે? તમે પણ જાણો..

ગ્રેચ્યુઇટી શું કહેવાય?
ધારો કે, તમે કોઈ કંપનીમાં 5 વર્ષ કે તેથી વધુ સમયથી કામ કર્યું છે. હવે જો તમે નોકરી છોડી દો છો, તો કંપની તમને એક નિશ્ચિત રકમ આપે છે, જેને "ગ્રેચ્યુઈટી" કહેવાય છે. ભારતમાં ગ્રેચ્યુઇટી મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછા 5 વર્ષ સુધી કંપનીમાં કામ કરવું જરૂરી છે. જો તમે 5 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા હોય, તો જ્યારે તમે નોકરી છોડો છો, ત્યારે તમને એક નિશ્ચિત રકમ મળે છે.

ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે 10 વર્ષથી એક જ કંપનીમાં કામ કરી રહ્યા છો અને હવે તમે નોકરી છોડવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તમને મળનારી ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી ચોક્કસ નિયમો અનુસાર કરવામાં આવશે. ચાલો હવે આ ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી વિગતવાર સમજીએ.

આ પણ વાંચોઃ પોસ્ટ ઓફિસની આ સ્કીમથી લોકો થઈ રહ્યાં છે માલામાલ, 3 લાખના રોકાણ પર 44,664 રિટર્ન

કંપનીમાં કર્મચારીઓની સંખ્યા સંબંધિત નિયમ શું છે?
જો કોઈ કંપનીમાં 10 કે તેથી વધુ કર્મચારીઓ કામ કરતા હોય, તો કંપની માટે તેના કર્મચારીઓને ગ્રેચ્યુટી તરીકે ચોક્કસ રકમ ચૂકવવી જરૂરી બની જાય છે. આ નિયમ સરકારી અને ખાનગી બંને કંપનીઓને લાગુ પડે છે, અને દુકાનો અને કારખાનાઓ પણ તેમાં સામેલ છે. એટલે કે, જો તમારી આસપાસ કોઈ એવી કંપની છે જ્યાં ઘણા લોકો કામ કરે છે, તો તમને ત્યાં ગ્રેચ્યુઇટી મળી શકે છે.

ગ્રેચ્યુઇટી એક્ટ હેઠળ રજીસ્ટર હોવી જોઈએ કંપની
હવે જો તમે ગ્રેચ્યુઇટી મેળવવા માટે વિચારી રહ્યાં છો તો સૌથી પહેલા તે તપાસ કરો કે તમારી કંપની ગ્રેચ્યુઇટી એક્ટ હેઠળ રજીસ્ટર્ડ છે કે નહીં. જો કંપની રજીસ્ટર્ડ છે તો તેણે તમારા માટે ગ્રેચ્યુઇટીની ચુકવણી કરવી જ પડશે. પરંતુ જો કંપની રજીસ્ટર્ડ નથી તો કંપની પર નિર્ભર કરે છે કે તે તમને ગ્રેચ્યુઇટી આપે છે કે નહીં.

બીજી મહત્વની વાત - ભારતમાં ગ્રેચ્યુઇટી મેળવવા માટે ઓછામાં ઓછા 5 વર્ષ કામ કરવું જરૂરી છે. જો તમે 4 વર્ષ અને 8 મહિના કામ કર્યું હોય, તો તેને પાંચ વર્ષ ગણવામાં આવશે, પરંતુ જો તમે 4 વર્ષ અને 7 મહિના કામ કર્યું હોય, તો તમને ગ્રેચ્યુઇટી મેળવવાની તક મળશે નહીં. ધ્યાનમાં રાખો, તમારા નોટિસ સમયગાળાને પણ કાર્યકારી દિવસો તરીકે ગણવામાં આવશે.

ફરજ દરમિયાન કર્મચારીનું મૃત્યુ થાય તો
જો કોઈ કર્મચારી નિવૃત્તિ અથવા જોડાતા પહેલા મૃત્યુ પામે છે, તો કંપનીએ તે કર્મચારીના નોમિની (પરિવારના સભ્ય) ને ગ્રેચ્યુઇટી ચૂકવવી પડશે. અહીં, 5 વર્ષ કામ કરવાની શરત ધરાવતો નિયમ લાગુ પડશે નહીં. એટલે કે જો કર્મચારીનું મૃત્યુ થાય છે, તો કંપનીએ ગ્રેચ્યુઇટી ચૂકવવી પડશે, ભલે કર્મચારીએ થોડા સમય માટે કામ કર્યું હોય.

આ પણ વાંચોઃ દર મિનિટે ₹30000000 ની કમાણી.... સામાન્ય વસ્તુ વેચીને નોટો છાપી રહ્યો છે આ પરિવાર

ગ્રેચ્યુઇટીની કઈ રીતે થાય છે ગણતરી? સમજો ફોર્મ્યુલા
ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી કરવાનો એક નિયમ છે- (અંતિમ પગાર) x (કંપનીમાં કેટલા વર્ષ કામ કર્યું) x (15/26).  મહિનામાં રવિવારના 4 દિવસને વીકઓફ માનતા ગણવામાં આવતા નથી, જેના કારણે એક મહિનામાં માત્ર 26 દિવસ ગણવામાં આવે છે અને 15 દિવસના આધાર પર ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી થાય છે.

ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ કર્મચારી 10 વર્ષ સુધી કોઈ કંપનીમાં કામ કરે છે અને તેનો છેલ્લો પગાર લગભગ 60,000 રૂપિયા હતો, તો આપણે તેની ગ્રેચ્યુઇટીની રકમ શોધવા માટે આ ફોર્મ્યુલા લાગુ કરીશું.

કંપનીમાં 10 વર્ષ કામ કર્યા પછી કેટલી ગ્રેચ્યુઇટી મળશે?
છેલ્લો મૂળ પગાર: રૂ. 60,000

સેવાનો સમયગાળો: 10 વર્ષ

મૂળ પગાર X નોકરીનો સમયગાળો: 60,000 X 10 = 6,00,000

(મૂળભૂત પગાર X નોકરીનો સમયગાળો) X15/26=6,00,000 × 15/26= 3,46,154 રૂપિયા એટલે કે 3.46 લાખ રૂપિયા

ઉપરના સૂત્ર પ્રમાણે ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી કરવી ખૂબ સરળ છે. પોતાના અંતિમ પગારમાંથી મૂળ વેતન અને નોકરીના સમયગાળાનો ઉપયોગ કરી તમે નોકરી છોડવા પર મળનાર ગ્રેચ્યુઇટી અમાઉન્ટનું અનુમાન લગાવી શકો છો.

એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે ખાનગી કંપનીઓના કર્મચારીઓને સરકારી કર્મચારીઓની જેમ મોંઘવારી ભથ્થાનો લાભ મળતો નથી. આવી સ્થિતિમાં, ઉપરોક્ત સૂત્રમાં, ગ્રેચ્યુઇટીની ગણતરી અંતિમ પગારને બદલે ફક્ત મૂળ પગારનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવે છે.

માની લો કે કર્મચારીનો છેલ્લો પગાર આશરે 60,000 રૂપિયા છે. જેમાં બેઝિક પગાર 35000 રૂપિયા છે તો બેઝિક પગારના આધાર પર ઉપરના ફોર્મ્યુલાથી મળનાર ગ્રેચ્યુઇટી આ પ્રકારે હશે.

ગ્રેચ્યુઇટી ગણતરી
છેલ્લો બેઝિક પગાર: 35,000 રૂપિયા

નોકરીનો સમયગાળોઃ 10 વર્ષ

બેઝિક પગાર X નોકરીનો સમય ગાળો: 35,000 X 10 = 3,50,000

(બેઝિક પગાર X નોકરીનો સમય ગાળો) X15/26: 3,50,000 × 15/26= 2,01,923 એટલે 2.01 લાખ

હાલમાં, કેટલીક કંપનીઓએ તેમના કર્મચારીઓની ગ્રેચ્યુઇટી નક્કી કરી છે. આવી સ્થિતિમાં, કંપનીમાં 5 વર્ષ કે તેથી વધુ સમય માટે કામ કરનારા કર્મચારીઓને ગ્રેચ્યુઇટી તરીકે મળવાની સંભવિત રકમ નિશ્ચિત છે.

(નોટઃ ગણતરી કરવામાં આવેલ ગ્રેચ્યુઇટી રકમ તમારા છેલ્લા પગાર અને નોકરીના સમયગાળા પર આધારિત છે. આ રકમ વેતન, નોકરી સમયગાળો અને સંબોધિત કાયદામાં કોઈપણ સંશોધનના આધાર પર બદલાય શકે છે)