તમારા બેંક ખાતામાં ભૂલથી આવી જાય કરોડો રૂપિયા? તો શું તમે તે પૈસા વાપરી શકો, જાણો RBIનો નિયમ

જો ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શનમાં ભૂલ અથવા બેંકની ટેકનિકલ ભૂલને કારણે પૈસા ખોટા ખાતામાં જાય છે, તો તેને "ખોટી ક્રેડિટ" કહેવામાં આવે છે. આવા કિસ્સાઓમાં, RBI અને બેંક પાસે નિશ્ચિત નિયમો અને પ્રક્રિયાઓ છે, જેનું પાલન કરવું આવશ્યક છે.

RBI Rules: ક્યારેક ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન કરતી વખતે એક નાની બેદરકારી મોટી સમસ્યા બની શકે છે. ક્યારેક કેટલાક લોકો ભૂલથી ખોટો બેંક એકાઉન્ટ નંબર દાખલ કરે છે, જેના કારણે રકમ ખોટા ખાતામાં જાય છે. તે જ સમયે, ક્યારેક બેંકની સિસ્ટમમાં ટેકનિકલ ખામી અથવા કર્મચારીની ભૂલને કારણે, કોઈ બીજાના પૈસા તમારા ખાતામાં આવી શકે છે. બેંકિંગ ભાષામાં, આને "ખોટી ક્રેડિટ" કહેવામાં આવે છે. જો કે, આવા કિસ્સાઓમાં, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) અને બેંક પાસે તેને ઉકેલવા માટે ચોક્કસ નિયમો અને પ્રક્રિયાઓ છે, જેનું પાલન કરવું જરૂરી છે.

જો તમારા બેંક ખાતામાં અચાનક મોટી રકમ ટ્રાન્સફર થઈ જાય, તો તેને લોટરી કે નસીબનો ખેલ સમજીને ખુશ ન થાઓ, કારણ કે આ પૈસા ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ સાથે સંબંધિત હોઈ શકે છે. એવું પણ શક્ય છે કે આ રકમ કોઈ ગુના, છેતરપિંડી અથવા રાષ્ટ્રવિરોધી કાર્ય માટે મોકલવામાં આવી હોય. આવા કિસ્સાઓમાં, કાયદા અનુસાર, તમે તપાસ હેઠળ પણ આવી શકો છો અને મુશ્કેલીમાં પણ આવી શકો છો. તેથી યોગ્ય પગલું એ છે કે તાત્કાલિક તમારી બેંક અને નજીકના પોલીસ સ્ટેશનને તેના વિશે જાણ કરો, જેથી તમે સુરક્ષિત રહી શકો.

ગભરાવાને બદલે શું કરવું?
જો ભૂલથી પૈસા બીજા ખાતામાં ટ્રાન્સફર થઈ જાય, તો ગભરાવાને બદલે, તાત્કાલિક યોગ્ય પગલું ભરવું સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. સૌ પ્રથમ, ફોન, ઇમેઇલ અથવા મોબાઇલ બેંકિંગ એપ્લિકેશન દ્વારા તમારી બેંકને જાણ કરો અને પછી વ્યવહારની તારીખ, સમય, રકમ અને એકાઉન્ટ નંબર જેવી સંપૂર્ણ વિગતો શેર કરો. શક્ય તેટલી વહેલી તકે સંબંધિત શાખા મેનેજરને મળવું અને લેખિત ફરિયાદ નોંધાવવી તમારા માટે હંમેશા સારું રહેશે.

RBI નિયમો
RBI માર્ગદર્શિકા અનુસાર, ગ્રાહકની ફરિયાદ પર તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરવાની અને 48 કલાકની અંદર સમસ્યાનું નિરાકરણ લાવવાનો પ્રયાસ કરવાની જવાબદારી બેંકની છે. જો જે ખાતા નંબર પર પૈસા મોકલવામાં આવ્યા છે તે અસ્તિત્વમાં નથી, તો પૈસા આપમેળે તમારા ખાતામાં પાછા આવી જાય છે.

આ પણ વાંચોઃ અદ્ભુત છે 10:12:30 ફોર્મ્યુલા, આ રીતે બની જશે 3 કરોડનું ફંડ

કાયદાકીય કાર્યવાહીનો વિકલ્પ
આ સિવાય જો તમારા પૈસા કોઈ અન્યના ખાતામાં જતા રહ્યાં છે તો બેંક કે વ્યક્તિને પૈસા પરત કરવા માટે વિનંતી કરી શકે છે. પરંતુ બેંક તે વ્યક્તિની સહમતિ વગર પૈસા પરત ન લઈ શકે. આ સિવાય જો તે વ્યક્તિ પૈસા પરત આપવાની ના પાડે તો તમારી પાસે કાયદાકીય કાર્યવાહીનો વિકલ્પ હોય છે.

થઈ શકે છે જેલ
જો તમે જાણી જોઈને કે અજાણતાં ભૂલથી તમારા ખાતામાં આવેલા પૈસા ખર્ચી નાખો છો, તો તેને કાનૂની ગુનો ગણી શકાય. તમને જણાવી દઈએ કે આવા કિસ્સાઓમાં, BNS ની કલમ 406 હેઠળ તમારી સામે કાર્યવાહી થઈ શકે છે. આ કલમ હેઠળ, 1 થી 3 વર્ષની જેલ, દંડ અથવા બંનેની જોગવાઈ છે. તેથી રકમ નાની હોય કે મોટી, સૌથી સલામત રસ્તો એ છે કે તેને તાત્કાલિક પરત કરો અથવા બેંક કે પોલીસને જાણ કરો, જેથી તમે કાનૂની મુશ્કેલીથી બચી શકો.

જો બીજી વ્યક્તિ ભૂલથી ટ્રાન્સફર કરેલા પૈસા ખર્ચ કરી નાખે અને તેને પરત કરવાનો ઇનકાર કરે, તો તમને કાનૂની માર્ગ અપનાવવાનો અધિકાર છે. આવા કિસ્સામાં, સિવિલ પ્રોસિજર કોર્ટમાં રિકવરી દાવો દાખલ કરવો પડશે. તે જ સમયે, કોર્ટ આરોપીઓની મિલકતોની વિગતો એકત્રિત કરશે અને જરૂર પડ્યે તેને જપ્ત કરશે. આ પછી, તમારા પૈસા આ મિલકતો દ્વારા વળતર આપવામાં આવશે. જો આરોપી પાસે કોઈ મિલકત ન હોય, તો કોર્ટ વૈકલ્પિક ઉકેલ શોધીને તમને ન્યાય અપાવશે.

ભૂલથી બચવા માટે સૂચન
કોઈપણ પેમેન્ટ કરતા પહેલા જેને મોકલો છો તેનું નામ, એકાઉન્ટ નંબર અને  UPI ID ચેક કરો.

પ્રથમવાર કોઈને મોટી રકમ મોકલી રહ્યાં છો તો પહેલા નાની રકમ (જેમ કે 1 રૂપિયા) મોકલી પુષ્ટિ કરો.

UPI એપમાં હંમેશા ઉપયોગમાં લેવાનાર નંબરને સેવ કરી લો. (ડિસ્ક્લેમરઃ આ સમાચાર સામાન્ય જાણકારી પર આધારિત છે.

5 FAQs:
1- ખોટી ક્રેડિટ શું છે?
જ્યારે કોઈ બીજા વ્યક્તિના પૈસા ભૂલથી બેંક ખાતામાં ટ્રાન્સફર થઈ જાય છે, ત્યારે તેને ખોટી ક્રેડિટ કહેવામાં આવે છે.

2. આવા મામલામાં સૌથી પહેલા શું કરવું જોઈએ?
તત્કાલ તમારી બેંકને લેખિત કે ઈમેલ દ્વારા જાણ કરો અને ટ્રાન્ઝેક્શનની જાણકારી આપો.

3. જો મારા ખાતામાં ભૂલથી પૈસા આવે તો હું વાપરી શકું?
ના, આમ કરવું ગેરકાયદેસર છે અને કાયદાકીય કાર્યવાહી થઈ શકે છે.

4-RBI ના નિયમ શું કહે છે?
RBI અનુસાર બેંકોએ આવા મામલામાં જલ્દી તપાસ કરી રકમને સાચા ખાતામાં પરત કરવાની હોય છે.

5. જો સામેની વ્યક્તિ પૈસા પરત આપવાની ના પાડે તો શું કરશો?
તમે સિવિલ કોર્ટમાં રિકવરી સૂટ ફાઇલ કરી શકો છો કે પોલીસમાં ફરિયાદ દાખલ કરાવી શકો છો.