Addiction: સિગારેટ, દારૂ કે બીજું કંઈ... જાણો વ્યક્તિ સૌથી ઝડપથી શેના વ્યસની થઈ જાય છે?

Addiction: બધા જાણે છે કે ધૂમ્રપાન, દારૂ અને ડ્રગ્સ સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત હાનિકારક છે. ઘણા લોકો તેનો ઉપયોગ શોખ તરીકે કરવાનું શરૂ કરે છે પરંતુ તેમને ખબર નથી પડતી કે આ શોખ ક્યારે ભયંકર વ્યસનમાં ફેરવાઈ જાય છે. કોઈપણ વસ્તુનું વ્યસન તરત જ વિકસિત થતું નથી પણ તેમાં ઘણો સમય લાગે છે.

Addiction: બધા જાણે છે કે નસો કરવો અત્યંત હાનિકારક છે. ઘણા લોકો ખબર નથી હોતી કે આ શોખ ક્યારે ગંભીર વ્યસનમાં ફેરવાઈ જાય છે. કોઈ પણ વસ્તુનું વ્યસન તરત જ થતું નથી પરંતુ લાંબા સમય સુધી તેનું સેવન કર્યા પછી જ વ્યક્તિ તેની પકડમાં ફસાઈ જાય છે. જ્યારે વ્યક્તિ તે વ્યસન વિના રહી શકતો નથી ત્યારે વ્યસનની સ્થિતિ ગંભીર બની જાય છે. ચાલો જાણીએ કે સિગારેટ, દારૂ અથવા ડ્રગ્સમાંથી કયું વ્યસન સૌથી ઝડપી અને ખરાબ રીતે થાય છે અને તેની પાછળનું વિજ્ઞાન શું છે.

કઈ વસ્તુ તમને સૌથી ઝડપથી વ્યસની બનાવે છે?

• એક અંદાજ મુજબ, વ્યક્તિ સિગારેટ અને દારૂ કરતાં હેરોઈન અથવા કોકેઈન જેવા ડ્રગ્સનો વ્યસની બને છે.
• ડ્રગ્સ (હેરોઈન, કોકેઈન): વ્યક્તિ આ ડ્રગ્સનો વ્યસની બને છે, એક કે બે વાર તેનું સેવન કર્યા પછી જ અને 5 વખત લીધા પછી તે તેનું વ્યસની બને છે.
• ભાંગ (ભાંગ, ગાંજા): વ્યક્તિ થોડી ધીમે ધીમે તેનું વ્યસની બને છે. લગભગ 6 મહિના સુધી સતત લીધા પછી વ્યક્તિ તેનું વ્યસની બને છે અને પછી 2 વર્ષ પછી તેનું વ્યસની થવા લાગે છે.
• સિગારેટ કે બીડી: વ્યક્તિ છ મહિનામાં તેનું વ્યસની બને છે અને 2-3 વર્ષમાં તેનું વ્યસની બને છે.
• દારૂ: દારૂના વ્યસની બનવાની ગતિ થોડી ધીમી હોય છે. સામાન્ય રીતે લોકો 1-2 વર્ષમાં દારૂના વ્યસની બને છે પરંતુ 5 વર્ષ સુધી સતત લીધા પછી, વ્યક્તિ તેનું વ્યસની બને છે.

સૌથી ખતરનાક વ્યસન કયું છે અને શા માટે?

સિગારેટ, બીડી કે ડ્રગ્સનું વ્યસન થવું એ સૌથી ખતરનાક માનવામાં આવે છે. આ વ્યસન પાછળ એક વૈજ્ઞાનિક કારણ છે. જ્યારે પણ કોઈ સિગારેટ પીવે છે, ત્યારે સળગતા તમાકુમાંથી નિકોટિન નીકળે છે. આ નિકોટિન લોહી દ્વારા ફેફસાંમાં પહોંચે છે, ત્યાંથી મગજમાં પહોંચે છે અને પછી મગજમાં હાજર નિકોટિન એસિટિલકોલાઇન રીસેપ્ટર્સને સક્રિય કરે છે.

આ સક્રિય રીસેપ્ટર્સ ન્યુરોટ્રાન્સમીટર ડોપામાઇન મુક્ત કરે છે, જેની અસર મગજના ચોક્કસ ભાગ પર જોવા મળે છે. આ ડોપામાઇન વ્યક્તિને ખુશ અને સંતુષ્ટ અનુભવ કરાવે છે અને આ ડોપામાઇનને કારણે, વ્યસન ધીમે ધીમે વધે છે.

વ્યસન સરળતાથી કેમ દૂર થતું નથી?

જ્યારે પણ કોઈ વ્યક્તિ સિગારેટના વ્યસન કે કોઈપણ પ્રકારના વ્યસનમાંથી બહાર આવવા માંગે છે, ત્યારે તેને ઘણી મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે. આ પાછળનું મુખ્ય કારણ તે વ્યસનમાંથી આવતી ખુશીની લાગણી છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ વ્યસન છોડવા માંગે છે, ત્યારે તેને મળતી ખુશીની લાગણીની રાસાયણિક સાંકળ તૂટવા લાગે છે. મગજ તે આનંદ પાછો મેળવવા માંગે છે અને તેથી જ કોઈ પણ વ્યક્તિ માટે વ્યસન છોડવું સરળ નથી. વ્યસન એ એક જટિલ સમસ્યા છે જેને ઘણીવાર વ્યાવસાયિક મદદની જરૂર પડે છે.

Disclaimer: અહીં આપેલી જાણકારી સામાન્ય માહિતી પર આધારિત છે. ZEE 24 કલાક તેની પુષ્ટિ કરતું નથી. વ્યસન કરવું સ્વાસ્થ માટે હાનિકારક છે.