તાજેતરમાં રાજસ્થાનના શિક્ષણ મંત્રી મદન દિલાવરે કહ્યું કે ગાયના ૧૦ ગ્રામ ઘી વડે હવન કરવાથી ૧ ટન ઓક્સિજન મળે છે અને તેના વડે દર્દીઓની સારવાર થઈ શકે છે.
ડો. વિજયલતા રસ્તોગીનું સંશોધન અને પેટન્ટ
અજમેર મેડિકલ કોલેજના માઈક્રોબાયોલોજી વિભાગના ડો. વિજયલતા રસ્તોગીએ વર્ષોના સંશોધન પછી સાબિત કર્યું છે કે હવન સામગ્રીમાં વપરાતી જડીબુટ્ટીઓ અને કુદરતી તત્વોમાંથી નીકળતો ધુમાડો અમુક હાનિકારક બેક્ટેરિયાનો નાશ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. અમુક વિશિષ્ટ હવન સામગ્રીમાં બેક્ટેરિયાનો નાશ કરનાર (એન્ટીબેક્ટેરિયલ) ગુણધર્મો હોય છે જે ચેપ ફેલાવતા બેક્ટેરિયાને સીધા ખતમ કરે છે. ઉત્પન્ન થતો ધુમાડો પ્રદૂષણ રહિત હોય છે અને તેમાં વોલેટાઇલ તત્વો (volatile elements) હોય છે જે "શક્તિવર્ધક" અને "આરોગ્ય માટે લાભદાયી" હોવાનું સાબિત થયું છે.
ડો. રસ્તોગીને હવન આધારિત સારવાર પદ્ધતિ માટે પેટન્ટ મળ્યો છે. પેટન્ટ મળવાનો અર્થ છે કે હવન દ્વારા ઉપચાર કરવાની પદ્ધતિને વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિએ યોગ્ય માનવામાં આવી છે. પ્રસ્તાવિત સારવાર પદ્ધતિમાં દર્દીને એક ખાસ રૂમમાં રાખવામાં આવે છે જ્યાં હવન કરવામાં આવે છે, ધુમાડાને રૂમમાં ફેલાવા દેવામાં આવે છે અને દર્દી શ્વાસ દ્વારા આ ધુમાડો અંદર લે છે. આ પ્રક્રિયાનો ઉદ્દેશ્ય દર્દીના શરીરમાં રહેલા બેક્ટેરિયાને અસર કરવાનો છે. તેમના સંશોધનમાં વિવિધ બેક્ટેરિયા સામે અલગ અલગ પ્રમાણમાં અસરકારકતા જોવા મળી, કેટલાક બેક્ટેરિયા ૧૦૦% નાશ પામ્યા, કેટલાક ૬૦-૭૦% અને કેટલાક ૫૦% મૃત્યુ પામ્યા.
હવનથી રોગની સારવાર થશે તે સાબિત થયું
રાજસ્થાન સરકારે આ સારવાર પદ્ધતિ માટે બજેટ પણ મંજૂર કર્યું છે. મનુષ્યોમાં રોગનિવારક ઉપયોગ શરૂ કરતા પહેલા પ્રાણીઓ પર અભ્યાસ કરવાના આયોજન હેઠળ બજેટ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. સ્રોત સૂચવે છે કે ડો. વિજયલતા રસ્તોગીનું આ સંશોધન હવન વિશેના દાવાઓ પર સવાલ ઉઠાવનારાઓને સંભવિત જવાબ આપે છે.
કાઉન્સિલ ઓફ સાયન્ટિફિક એન્ડ ઇન્ડસ્ટ્રિયલ રિસર્ચ (CSIR)ના તારણોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હવન હવામાં હાજર હાનિકારક બેક્ટેરિયાની સંખ્યા ૯૪% સુધી ઘટાડી શકે છે. આ ઘટાડાથી ઘરો અને હોસ્પિટલોમાં હવાથી થતા રોગોની શક્યતા ઓછી થાય છે. અનેક અન્ય સંશોધનો પણ સૂચવે છે કે હવન વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે અને જ્યાં હવન થાય છે ત્યાં હાનિકારક બેક્ટેરિયાની સંખ્યા ઘટે છે. નિષ્કર્ષમાં, સ્રોત જણાવે છે કે ભલે શરૂઆતમાં ઓક્સિજન ઉત્પાદનના વિવાદાસ્પદ દાવાનો ઉલ્લેખ થયો હોય, પરંતુ તે ઝડપથી વૈજ્ઞાનિક સંશોધન રજૂ કરવા તરફ વળે છે જે હવનના વાસ્તવિક ફાયદાઓ, જેમ કે હવા શુદ્ધિકરણ અને બેક્ટેરિયા નાશક અસરને સાચી રીતે પૂરવાર કરે છે. જે દર્શાવે છે કે હવન માત્ર શ્રદ્ધા કે ભક્તિનું પ્રદર્શન નથી, પરંતુ વાતાવરણને શુદ્ધ કરવાની એક વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ પણ છે, અને હવે તેને સારવારના માધ્યમ તરીકે પણ શોધવામાં આવી રહી છે.
ડિસ્ક્લેમર: અહીં આપેલ માહિતી સામાન્ય જાણકારી પર આધારિત છે. Zee 24 કલાક તેની પુષ્ટી કરતું નથી.
સમાચાર જગતની પળે પળની માહિતી હવે આંગળીના ટેરવે, તો રાહ કોની જુઓ છો, આજે જ જોડાઈ જાઓ અમારી WhatsApp channel સાથે