ડેન્ગ્યુ તાવમાં પ્લેટલેટ્સ કેમ ઘટે છે? જાણો તેની પાછળનું કારણ શું છે ?

Health Tips: ડેન્ગ્યુ તાવાના કારણે અનેક લોકોના મોત થાય છે, જેમાં મોટા ભાગના લોકો તેને સામાન્ય તાવના લક્ષણ સમજી સારવાર કરાવતા નથી અને તાવ વધી ગયા પછી કંટ્રોલ બહાર જતો રહે છે અને માણસનું મોત થાય છે, ડેન્ગ્યું કોઈ ચેપી રોગ નથી. તે માણસથી માણસમાં આ રીતે ફેલાય છે.

Health Tips: ડેન્ગ્યુ એક વાયરલ રોગ છે જે એડીસ એજીપ્તી નામના મચ્છરના કરડવાથી ફેલાય છે. આ મચ્છર દિવસ દરમિયાન, ખાસ કરીને સવાર અને સાંજે વધુ સક્રિય હોય છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતોના મતે, ડેન્ગ્યુ વાયરસ ત્યારે ફેલાય છે જ્યારે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ મચ્છર કરડે છે અને પછી તે જ મચ્છર સ્વસ્થ વ્યક્તિને કરડે છે. આ વાયરસ ચાર પ્રકારના હોઈ શકે છે (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) અને ચોમાસા અને તે પછીની ભેજવાળી ઋતુમાં તેનો પ્રકોપ વધુ જોવા મળે છે.

ડેન્ગ્યુ ચેપી નથી, પરંતુ ચોક્કસપણે ખતરનાક છે

ડેન્ગ્યુ સીધી વ્યક્તિથી વ્યક્તિમાં ફેલાતો નથી, પરંતુ મચ્છરો દ્વારા એક વ્યક્તિથી બીજા વ્યક્તિમાં પહોંચે છે. આ રોગ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને અસર કરે છે અને પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા ઝડપથી ઘટવા લાગે છે. ડેન્ગ્યુના સામાન્ય લક્ષણોમાં ઉંચો તાવ, માથાનો દુખાવો, શરીરમાં દુખાવો, સાંધાનો દુખાવો અને ત્વચા પર ફોલ્લીઓનો સમાવેશ થાય છે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં, તે ડેન્ગ્યુ હેમોરેજિક તાવ અથવા ડેન્ગ્યુ શોક સિન્ડ્રોમનું સ્વરૂપ લઈ શકે છે, જેમાં બ્લડ પ્રેશર ઘટવાનું શરૂ થાય છે અને આંતરિક રક્તસ્રાવનું જોખમ વધે છે.

બાળકો, વૃદ્ધો, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને પહેલાથી જ રોગો ધરાવતા લોકો ખાસ કરીને જોખમમાં હોય છે કારણ કે તેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય છે. સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો ડેન્ગ્યુ જીવલેણ પણ સાબિત થઈ શકે છે.

પ્લેટલેટ્સ કેમ ઘટે છે?

ડેન્ગ્યુ વાયરસ શરીરમાં પહોંચતાની સાથે જ પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા ઝડપથી ઘટાડવાનું શરૂ કરે છે. પ્લેટલેટ્સ એ લોહીમાં હાજર કોષો છે જે ઇજાગ્રસ્ત થાય ત્યારે લોહી ગંઠાઈ જવામાં મદદ કરે છે. ડેન્ગ્યુ વાયરસ રોગપ્રતિકારક શક્તિને મૂંઝવણમાં મૂકે છે, જેના કારણે શરીરના રોગપ્રતિકારક કોષો પોતાના પ્લેટલેટ્સને નુકસાન પહોંચાડે છે.

આ ઉપરાંત, વાયરસ બોન મેરોને પણ અસર કરે છે, જ્યાં પ્લેટલેટ્સ બને છે, તેમના ઉત્પાદનને ધીમું કરે છે. રક્ત વાહિનીઓને નુકસાન થવાને કારણે, પ્લેટલેટ્સ રક્ત ધમનીઓમાંથી લીક થાય છે અને શરીરના અન્ય ભાગોમાં જમા થાય છે, જે લોહીમાં તેમની સંખ્યાને વધુ ઘટાડે છે. જો પ્લેટલેટ્સનું પ્રમાણ ખૂબ ઓછું થઈ જાય, તો નાક, પેઢા, પેશાબ અથવા મળમાં રક્તસ્ત્રાવ થઈ શકે છે. તેથી, ડેન્ગ્યુ દરમિયાન પ્લેટલેટ કાઉન્ટનું નિયમિત ચેકિંગ જરૂરી માનવામાં આવે છે.

ડેન્ગ્યુને રોકવા માટે અસરકારક પગલાં

• ઘરમાં અને તેની આસપાસ પાણી એકઠું ન થવા દો.
• શરીર ઢંકાય તેવા કપડાં પહેરો.
• મચ્છર ભગાડનારા, કોઇલ અને સ્પ્રેનો ઉપયોગ કરો.
• દરવાજા અને બારીઓ પર મચ્છરદાની અથવા જાળી લગાવો.
• સંતુલિત અને પૌષ્ટિક આહાર લો જેથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત રહે.
• જો તમને તાવ કે ડેન્ગ્યુના કોઈ લક્ષણો દેખાય તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

​Disclaimer: અહીં આપેલી જાણકારી સામાન્ય માહિતી પર આધારિત છે. ZEE 24 કલાક તેની પુષ્ટિ કરતું નથી.