ભારતમાં ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યી છે પ્રાણીઓમાં આ બીમારી, જાણો લોકોને કેટલો છે ખતરો

Lumpy Skin Disease: ભારતના ઘણા રાજ્યોમાં હાલમાં પ્રાણીઓમાં એક રોગ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે. આ રોગનું નામ છે લમ્પી સ્કિન ડિસીઝ. આ બીમારી ગાય અને ભેંસને સૌથી વધુ અસર કરી રહ્યી છે. આ બીમારી એક પ્રાણીથી બીજા પ્રાણીમાં પણ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યી છે. આવી સ્થિતિમાં પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું આ બીમારી પ્રાણીઓથી માણસોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે?

Lumpy Skin Disease: દેશભરના 10 રાજ્યોમાં આ દિવસોમાં લમ્પી સ્કિન ડિસીઝને લઈને હોબાળો મચી ગયો છે. આ એક વાયરલ ડિસીઝ છે, જે પ્રાણીઓમાં ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે. અત્યાર સુધીમાં ઘણા પ્રાણીઓ તેનાથી પ્રભાવિત થયા છે. લોકો ફરી એકવાર આ વાયરસને લઈને ચિંતિત છે. દરેક વ્યક્તિ જાણવા માંગે છે કે, શું આ વાયરસ માણસોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે. લોકો પહેલાથી જ કોરોના અને મંકીપોક્સ જેવા ચેપથી ડરી ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં આ વાયરસને લઈને તણાવ ઘણો વધી ગયો છે. ચાલો જાણીએ કે, શું લમ્પી વાયરસ માણસોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે?

આ બીમારી અંગે કેન્દ્ર સરકારે સંસદમાં જણાવ્યું કે, 2025માં ભારતના 10 રાજ્યોમાં પ્રાણીઓમાં લમ્પી સ્કિન ડિસીઝ (LSD)ના કેસ નોંધાયા છે. આ એક ચેપી વાયરલ રોગ છે, જેની પશુ સ્વાસ્થ્ય અને ડેરી ઉદ્યોગ પર ગંભીર અસર પડે છે. આ રોગના લક્ષણોમાં ત્વચા પર ગઠ્ઠા, તાવ, લસિકા ગાંઠોમાં સોજો, દૂધ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો અને ચાલવામાં મુશ્કેલીનો સમાવેશ થાય છે.

આ રાજ્યમાં નોંધાયા LSDના કેસ
રાજ્યસભામાં લેખિત જવાબમાં મત્સ્યઉદ્યોગ, પશુપાલન અને ડેરી રાજ્યમંત્રી પ્રો. એસ.પી. સિંહ બઘેલે જણાવ્યું કે, 24 જુલાઈ સુધીમાં આંધ્રપ્રદેશ, કેરળ, તમિલનાડુ, તેલંગાણા, ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, આસામ, મિઝોરમ, મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટકમાં LSDના કેસ નોંધાયા છે. હાલમાં ફક્ત મહારાષ્ટ્રમાં જ સક્રિય કેસ છે, જ્યારે ગુજરાતમાં આઠ જિલ્લાઓમાં 300 પ્રાણીઓ આ રોગથી પ્રભાવિત છે.

મંત્રીએ જણાવ્યું કે, 2022થી અત્યાર સુધીમાં 28 કરોડથી વધુ પ્રાણીઓને LSDની રસી આપવામાં આવી છે. સૌથી વધુ રસીકરણ ઉત્તર પ્રદેશ (4.6 કરોડ)માં કરવામાં આવ્યું છે, ત્યારબાદ મહારાષ્ટ્ર (4.13 કરોડ) અને મધ્ય પ્રદેશ (3 કરોડ)માં થયું છે. આ રોગ મુખ્યત્વે મચ્છર, ટિક્સ અને અન્ય કરડતા જંતુઓ દ્વારા ફેલાય છે.

બે વર્ષમાં 2 લાખ પ્રાણીઓના મોત
છેલ્લા બે વર્ષમાં દેશભરમાં લગભગ 2 લાખ પ્રાણીઓના મૃત્યુ LSDને કારણે થયા છે અને લાખો પ્રાણીઓના દૂધ ઉત્પાદનને અસર થઈ છે. કેન્દ્ર સરકારે રસીકરણ અને રોગ નિયંત્રણ માટે રાજ્યોને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડી છે.

રાજ્યોને રસીકરણ ઝુંબેશ ઝડપી બનાવવા સરકારનો નિર્દેશ 
મંત્રીએ જણાવ્યું કે, પશુ આરોગ્ય અને રોગ નિયંત્રણ કાર્યક્રમ (LHDCP) હેઠળ 2024-25માં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને 196.61 કરોડ રૂપિયા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં તાજેતરના કેસોએ ડેરી ઉદ્યોગ માટે ચિંતા વધારી છે. સરકારે રાજ્યોને રસીકરણ ઝુંબેશ ઝડપી બનાવવા અને જીવાત નિયંત્રણના પગલાં અમલમાં મૂકવા નિર્દેશ આપ્યો છે.

નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે, સમયસર રસીકરણ અને જાગૃતિ દ્વારા આ રોગને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો સાથે મળીને આ પડકારનો સામનો કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

શું માણસોને પણ છે આ રોગનો ખતરો?
આરોગ્ય નિષ્ણાતો માને છે કે, લમ્પી સ્કિન ડિસીઝ એ પ્રાણીઓમાં ઝડપથી ફેલાતો રોગ છે. તે ગાય, ભેંસ, બકરા અને ઘેટાંમાં ઝડપથી ફેલાઈ શકે છે. જો આપણે માણસોની વાત કરીએ તો તેમનામાં આ રોગ ફેલાવાનું જોખમ ખૂબ ઓછું છે, એટલે કે લગભગ નહિવત છે. જો કે, પ્રાણીઓને સ્પર્શ કર્યા પછી બધા લોકોએ સાબુથી હાથ સારી રીતે ધોવા જોઈએ અને તેમના પ્રાણીઓને આ ચેપથી બચાવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. માણસોએ પણ આ રોગથી બચવા માટે સાવચેતી રાખવી જોઈએ. સમયસર પ્રાણીઓને રસી આપીને આ રોગનું જોખમ ઘણી હદ સુધી ઘટાડી શકાય છે.

Disclaimer: પ્રિય વાચક, અમારા સમાચાર વાંચવા બદલ આભાર. આ સમાચાર ફક્ત તમને જાગૃત કરવાના હેતુથી લખવામાં આવ્યા છે. આ લખવામાં અમે ઘરેલું ઉપચાર અને સામાન્ય માહિતીની મદદ લીધી છે.