FD vs Loan: જ્યારે પણ રૂપિયાની જરૂરત પડે છે, ત્યાર દરેક વ્યક્તિ સૌથી પહેલા પોતાની બચતનો ઉપયોગ કરવા માંગે છે. કેટલાક લોકો તો તેમની FD (Fixed Deposit) પણ તોડાવી નાખે છે, પરંતુ શું આવું કરવું યોગ્ય છે? એ જ FD પર નાની લોન કેમ ન લો. મોટાભાગના લોકો માને છે કે લોનથી દૂર રહેવું જોઈએ. જો કે, આ વિચારવું એકદમ યોગ્ય છે, પરંતુ ઘણા કિસ્સાઓમાં લોન લેવી ફાયદાકારક સોદો સાબિત થઈ શકે છે. જો તમે પણ રૂપિયા માટે FD તોડવાનું વિચારી રહ્યા છો તો થોડી વાર રાહ જુઓ. મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં તમે FD સામે લોન લઈ શકો છો, જેનાથી તમને ફાયદો થશે.
ધારો કે તમે 2 વર્ષ માટે FD કરી છે, જેના પર તમને 7 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં, શક્ય છે કે બેન્ક 1 વર્ષની FD પર લગભગ 6.5 ટકા વ્યાજ આપે. હવે જો તમને રૂપિયાની જરૂર હોય ત્યારે તમે FD તોડશો તો તમને નુકસાન થશે.
જો તમે સમય પહેલા તમારી FD તોડી નાખો છો, તો તમારે લગભગ 1% પેનલ્ટી ચૂકવવી પડશે. કેટલીક બેન્કો આ સિવાય કેટલીક ફી પણ વસૂલે છે. જો તમે ફીની અવગણના કરો છો, તો પણ જરૂર પડ્યે તેને તોડવાને કારણે તમને FD પર લગભગ 5.5% વ્યાજ જ મળશે. જો તમે એફડી વહેલા તોડી નાખશો તો વ્યાજ પણ ઓછું થશે.
જો તમે FD પર લોન લો છો તો તે તમને સામાન્ય પર્સનલ લોન કરતાં સસ્તી હશે. જો તમને FD પર 7 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે, તો તમને તેના પર 1.5-2 ટકા વધુ વ્યાજ પર લોન મળશે. એટલે કે તમને FD પર 8.5-9 ટકા વ્યાજ પર લોન મળશે.
હવે તમે વિચારશો કે આ રીતે તમારે વધુ વ્યાજ ચૂકવવું પડશે, પરંતુ સારી વાત એ છે કે તમે કરેલી બચત સુરક્ષિત રહેશે અને પાકતી મુદત સુધી ચાલુ રહેશે. આનો અર્થ એ છે કે ભલે તમારા પર લોનનો બોજ આવશે, તમારી પાસે બચત હશે. તમે આજે નહીં તો કાલે લોન ચૂકવશો, પરંતુ બચત તમારા ભવિષ્યને ટેકો આપશે.
ધારો કે તમને FDની રકમના 20-30 ટકાની જરૂર છે, તો તમારે FD બિલકુલ તોડવી જોઈએ નહીં. બીજી બાજુ, જો તમારી એફડી થયાને 6 મહિના અથવા એક વર્ષથી વધુ સમય થઈ ગયો હોય, તો તેના પર બિલકુલ ન જુઓ. જો તમને FD રકમના 80-90 ટકાની જરૂર હોય અને તમારી FD પરિપક્વ થવા જઈ રહી હોય તો પણ FD તોડવાનો પ્રયાસ ન કરો. આવી સ્થિતિમાં અન્ય જગ્યાએથી થોડા રૂપિયાની વ્યવસ્થા કરો અને તમને FD પર 80 ટકા સુધીની લોન મળશે.
જો તમને FD કર્યાને થોડા મહિના જ થયા છે, તો તમે લોન લેવાને બદલે FD તોડી શકો છો. જ્યારે તમને ઘણા પૈસાની જરૂર હોય ત્યારે પણ આ કરો. જો તમને FDની માત્ર 20-30% રકમની જરૂર હોય, તો FD તોડવાને બદલે લોન લો. જ્યારે તમને ઓછામાં ઓછી 70% રકમની જરૂર હોય ત્યારે જ FD તોડવાનું વિચારો, તે પણ જો તે શરૂ થયાને થોડા મહિના જ થયા હોય.
શેરબજારની સ્થિતિને ધ્યાનમાં લીધા વિના ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ ફિક્સ વ્યાજ ચૂકવે છે. આ જ કારણ છે કે મોટાભાગના લોકો FD કરાવવા પર ફોક્સ કરે છે. પરંતુ FDની આ એક માત્ર વિશેષતા નથી, પરંતુ તેના આવા ઘણા ફાયદા છે જે તમારે જાણવા જોઈએ. ચાલો જાણીએ આવા જ 7 ફાયદાઓ વિશે.
FD પર વ્યાજ દરોમાં બદલાવની અસર થતી નથી. એકવાર જે વ્યાજ દર FDમાં તમે રોકાણ કરી દીધું પછી તમને ગેરેન્ટીની સાથે મળશે. આ સમયગાળા દરમિયાન વ્યાજ દર ઘટાડવામાં આવે તો પણ નિશ્ચિત વ્યાજ આપવામાં આવશે. એટલે કે, તમે રોકાણ કરતી વખતે જે કંઈ પણ વિચારી રહ્યા હતા અથવા તમે FDમાં જે પણ રકમનું રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા હતા, તે તમને નિયત સમયગાળા પછી ખાતરીપૂર્વક રૂપિયા મળશે.
FDમાં રોકાણના ઘણા વિકલ્પો મળે છે. આમાં, તમે તમારી રકમ અને સમય અનુસાર FD કરી શકો છો. સામાન્ય રીતે FD 7 દિવસથી 10 વર્ષ સુધીના સમયગાળા માટે કરી શકાય છે. SBI લઘુત્તમ રૂ. 1000 સુધીની FD ઓફર કરે છે. જ્યારે SBIમાં FDની મહત્તમ રકમ પર કોઈ મર્યાદા નથી.
FDની બીજી ખાસિયત એ છે કે તમે તેના પર લોન લઈ શકો છો. જો તમને અચાનક રૂપિયાની જરૂર પડે, તો તમે FD તોડ્યા વિના તેના પર લોન લઈ શકો છો. સામાન્ય રીતે જેટલા રૂપિયાની એફડી હોય છે તેની 90 ટકા રકમ લોનના રૂપમાં સરળતાથી મળી રહે છે. સામાન્ય રીતે FD સામે મળેલી લોન પરનું વ્યાજ EA કરતાં એક ટકા વધુ હોય છે.
FD કર્યા પછી, તમારી પાસે પાકતી મુદત પહેલા પણ રૂપિયા ઉપાડવાનો વિકલ્પ હોય છે. જો કે, પ્રી-મેચ્યોર ઉપાડ માટે કેટલાક ચાર્જ ચૂકવવા પડે છે. તે વિવિધ બેન્કોમાં અલગ-અલગ હોય છે. સામાન્ય રીતે તે એક ટકા સુધી હોઈ શકે છે. એફડીની આ વિશેષતાને કારણે તેને લિક્વિડ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પણ કહેવામાં આવે છે. જો કોઈ અચાનક કટોકટી ઊભી થાય, તો તમે તરત જ FDમાંથી પૈસા ઉપાડી શકો છો.
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટને દેશમાં સૌથી જોખમ મુક્ત રોકાણ વિકલ્પ માનવામાં આવે છે. બેન્કો પર આરબીઆઈ દ્વારા દેખરેખ રાખવામાં આવે છે. કોઈપણ અન્ય ડિપોઝિટ વિકલ્પની તુલનામાં FD એ સલામત વિકલ્પ છે.
કેટલીક FDમાં રોકાણ કરવા પર કલમ 80C હેઠળ ટેક્સમાં છૂટ મળે છે. આ FD 5 વર્ષ માટે છે, જેને ટેક્સ સેવિંગ FD કહેવામાં આવે છે.
વરિષ્ઠ નાગરિકોને સામાન્ય દર કરતાં વધુ વ્યાજ મળે છે. સામાન્ય રીતે તે લગભગ 0.5 ટકા વધુ હોય છે. આ રીતે તમે તમારી FD પર વધુ વ્યાજ મેળવી શકો છો.