History of Indian City Names : તમે ઘણીવાર જોયું હશે કે ભારતીય ગામડાઓ કે શહેરોના નામની પાછળ પુર, બાદ કે ગંજ હોય છે. પરંતુ મોટાભાગના લોકો તેનો અર્થ જાણતા નથી. ત્યારે તેના વિશે આ લેખમાં જાણીશું.
'પુર' એક સંસ્કૃત શબ્દ છે જેનો અર્થ કિલ્લો અથવા ગઢ થાય છે. રાજાઓ અને સમ્રાટો પાસે કિલ્લાઓ અથવા મજબૂત સુરક્ષા વસાહતો હોય તેવા સ્થળોએ તેમના નામોમાં પુર ઉમેરવામાં આવતું હતું.
ભારતના ઘણા શહેરોના નામમાં 'પુર' છે, જેમ કે : જયપુર, જોધપુર, કાનપુર, રામપુર, ઉદયપુર. બધા કોઈ ઐતિહાસિક કિલ્લા અથવા રાજવી પરિવાર સાથે સંકળાયેલા છે.
'બાદ' શબ્દ ફારસી ભાષામાંથી આવ્યો છે. તે 'આબાદ' શબ્દનો એક ભાગ છે, જેમાં 'આબ' નો અર્થ 'પાણી' થાય છે. આ નામ પાણીના સ્ત્રોતોની નજીક વસેલા સ્થળોને આપવામાં આવ્યું હતું. જેમ કે ગાઝિયાબાદ, મુરાદાબાદ.
'ગંજ' મૂળરૂપે ફારસી શબ્દ છે, જેનો અર્થ 'ખજાનો' થાય છે. જૂના સમયમાં, જ્યાં ખજાના અથવા સંગ્રહાલયો હતા, તેમને 'ગંજ' કહેવામાં આવતું હતું. સમય જતાં 'ગંજ' શબ્દનો અર્થ બદલાયો. હવે તેનો ઉપયોગ એવા સ્થળો માટે થાય છે જ્યાં મોટા બજારો, મંડીઓ અથવા ભીડવાળા બજારો હોય છે. જેમ કે દરિયાગંજ, ફૈઝગંજ.
શહેરો અને ગામડાઓના નામોમાં તેમનો ઇતિહાસ અને ભૂગોળ શામેલ છે. 'પુર' આપણને કિલ્લાઓની યાદ અપાવે છે, 'બાદ' પાણીની હાજરી દર્શાવે છે અને 'ગંજ' વેપાર અથવા ખજાનાનો સંકેત આપે છે.