National Sports Bill : હવે BCCI પણ આવશે સરકારના કાર્યક્ષેત્રમાં, શું છે નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ગર્વનન્સ બિલ ?

BCCI : રાષ્ટ્રીય રમતગમત બોર્ડ (NSB)ની નિમણૂક સંપૂર્ણપણે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કરવામાં આવશે. તેની પાસે ફરિયાદોના આધારે અથવા ચૂંટણીલક્ષી અનિયમિતતાઓથી લઈને નાણાકીય ગેરરીતિઓ સુધીના ઉલ્લંઘનો માટે પોતાની વિવેકબુદ્ધિથી રમતગમત સંઘોને માન્યતા રદ કરવાની અથવા સસ્પેન્ડ કરવાની વ્યાપક સત્તાઓ હશે.

BCCI : ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI) હવે નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ગર્વનન્સ બિલના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવશે. રમતગમત મંત્રાલયના સૂત્રોના હવાલેથી આ માહિતી પ્રકાશમાં આવી છે. BCCI સરકાર પાસેથી કોઈપણ પ્રકારનું ભંડોળ લેતું નથી, છતાં તેનો સમાવેશ પહેલાથી જ અપેક્ષિત હતો, ખાસ કરીને જ્યારે ભારતીય ક્રિકેટ ટીમો 2028 લોસ એન્જલસ ઓલિમ્પિકમાં ભાગ લેવા જઈ રહી છે.

યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રાલય દ્વારા મંગળવારે નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ગર્વનન્સ બિલનો ડ્રાફ્ટ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ બિલનો હેતુ ભારતમાં રમતગમતની વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવાનો છે. રમતગમત બિલ અમલમાં આવતાની સાથે BCCIને રાષ્ટ્રીય રમતગમત ફેડરેશન (NSF) ગણવામાં આવશે અને તે રમતગમત મંત્રાલયના તમામ નિયમો અને માર્ગદર્શિકા હેઠળ આવશે.

2019 સુધી, BCCIને રાષ્ટ્રીય રમતગમત ફેડરેશન (NSF) તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી નહોતી. 2020માં તે માહિતી અધિકાર કાયદા (RTI એક્ટ)ના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવ્યું. જો કે, નવા રમતગમત બિલ હેઠળ, BCCI આપમેળે NSF માનવામાં આવશે, જે તેને તમામ મંત્રી નિયમોને આધીન બનાવશે. લોઢા સમિતિની ભલામણો, જેમાં વય મર્યાદા અને હિતોના સંઘર્ષ સંબંધિત જોગવાઈઓ શામેલ છે, તે અમલમાં રહેશે કે કેમ તે જોવાનું બાકી છે.

નેશનલ સ્પોર્ટ્સ બિલ શું છે ?

યુવા બાબતો અને રમતગમત મંત્રાલયે નેશનલ સ્પોર્ટ્સ ગર્વનન્સ બિલ, 2025નો ડ્રાફ્ટ બહાર પાડ્યો છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય રાષ્ટ્રીય રમતગમત ફેડરેશન (NSF) અને અન્ય રમતગમત સંસ્થાઓના કાર્યમાં ફેરફાર કરવાનો છે. પ્રસ્તાવિત કાયદો દેશના રમતગમત શાસન માળખામાં પારદર્શિતા, ખેલાડી-કેન્દ્રિત સુધારા અને વૈશ્વિક શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ લાવવાનો છે.

આ ડ્રાફ્ટ બિલ વર્ષોના નિષ્ફળ સુધારા પ્રયાસો પછી આવ્યું છે અને તેનો ઉદ્દેશ્ય નૈતિક આચરણ સુનિશ્ચિત કરવાનો, ખેલાડીઓના અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો અને રમતગમત ઇકોસિસ્ટમમાં વ્યાવસાયિક અને વિવાદ-મુક્ત વાતાવરણ બનાવવાનો છે. આ બિલ ભારતના રમતગમત શાસન માળખાને ઓલિમ્પિક અને પેરાલિમ્પિક ચાર્ટર સાથે સંરેખિત કરવાનો પણ પ્રયાસ કરે છે, જેનાથી 2036 ઓલિમ્પિકનું આયોજન કરવાની ભારતની શક્યતાઓને મજબૂત બનાવવામાં આવે છે.

બિલની એક મહત્વપૂર્ણ વિશેષતા એ છે કે તે ખેલાડીઓને પ્રથમ વખત નીતિ નિર્માણ પ્રક્રિયાના કેન્દ્રમાં લાવે છે. ભારતીય ઓલિમ્પિક સંગઠન અને રાષ્ટ્રીય પેરાલિમ્પિક સમિતિ સહિત તમામ NSF એ રમતવીર સમિતિઓની સ્થાપના કરવી પડશે. આ સમિતિઓ ખેલાડીઓને ઔપચારિક રીતે તેમની ચિંતાઓ રજૂ કરવા અને નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં ભાગ લેવા માટે એક પ્લેટફોર્મ આપશે.

બિલમાં એ પણ ફરજિયાત છે કે દરેક એક્ઝિક્યુટિવ કમિટીમાં બે ઉત્કૃષ્ટ ખેલાડીઓ હોવા જોઈએ. વધુમાં, દરેક એક્ઝિક્યુટિવ કમિટીમાં મહિલા પ્રતિનિધિત્વ વધારવા માટે ઓછામાં ઓછી ચાર મહિલાઓનો સમાવેશ થશે.

રમતગમત સંબંધિત વિવાદોની લાંબા ગાળાની કાનૂની મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવા માટે, બિલ રાષ્ટ્રીય રમતગમત ટ્રિબ્યુનલની રચનાનો પ્રસ્તાવ મૂકે છે. આ સંસ્થા રમતગમત સંબંધિત બાબતોના ઉકેલ માટે એક સમર્પિત સિસ્ટમ હશે. તેના નિર્ણયોને ફક્ત સુપ્રીમ કોર્ટમાં જ પડકારી શકાય છે, જે ખેલાડીઓના કારકિર્દીને અસર કરતા વિલંબને ઘટાડશે.

જ્યાં ફેડરેશનને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવે છે અથવા માન્યતા રદ કરવામાં આવે છે, ત્યાં બિલ પ્રસ્તાવિત રાષ્ટ્રીય રમતગમત બોર્ડ (NSB) ને કામચલાઉ વહીવટી સમિતિઓની નિમણૂક કરવાની સત્તા આપે છે. આ પેનલ અનુભવી રમતગમત સંચાલકોથી બનેલી હશે અને ખેલાડીઓની તાલીમ, પસંદગી અને ભાગીદારીમાં સાતત્ય સુનિશ્ચિત કરશે.