censorship orders issued:ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ସହାୟତା ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଗତ ପାଞ୍ଚ ମାସରେ ୧୩୦ଟି ସେନ୍ସରସିପ୍ ଅର୍ଡର ଜାରି କରାଯାଇଛି। ଦି ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏକ୍ସପ୍ରେସର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରିପୋର୍ଟରେ ଏହି ସୂଚନା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା (IT) ଆଇନ, ୨୦୦୦ର ଧାରା 79(3)(b) ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରାଯାଇଛି, ଯାହା ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଅପସାରଣ କିମ୍ବା ପ୍ରବେଶ ଅବରୋଧ କରିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି।
ସହଯୋଗ ପୋର୍ଟାଲକୁ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଥିଲା କି ଆପତ୍ତିଜନକ କିମ୍ବା ଦଙ୍ଗା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକାରୀ ଅନଲାଇନ୍ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ତୁରନ୍ତ ହଟାଇବା। ଏହି ପୋର୍ଟାଲ୍ ଭାରତୀୟ ସାଇବର ଅପରାଧ ସମନ୍ୱୟ କେନ୍ଦ୍ର (I4C) ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ। ସାଇବର ସ୍ପେସ୍ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ତ୍ୱରିତ ଏବଂ ସମନ୍ୱିତ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ ଏଜେନ୍ସି, ଆଇଟି ମଧ୍ୟସ୍ଥି ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଆଣିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩୮ଟି ପ୍ରମୁଖ IT ମଧ୍ୟସ୍ଥି ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ Google, Microsoft, Amazon, Telegram, Apple, ShareChat, Snapchat, LinkedIn ଏବଂ YouTube ଭଳି ନାମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ପୋର୍ଟାଲରେ ୩୧ଟି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ପଞ୍ଜିକୃତ କରିଛନ୍ତି। ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୁଗୁଲ୍ ଏହାର ପ୍ଲେ ଷ୍ଟୋର୍ ଆପ୍, ୟୁଟ୍ୟୁବ୍ ଭିଡିଓ ଏବଂ ଡ୍ରାଇଭ୍ ଲିଙ୍କ୍ ବ୍ଲକ୍ କରିପାରିବ, ଯେତେବେଳେ ହ୍ୱାଟ୍ସଆପ୍ ନମ୍ବର, ଚ୍ୟାନେଲ୍ କିମ୍ବା ଗ୍ରୁପ୍ ବ୍ଲକ୍ କରିପାରିବ। ସେହିପରି, ଫେସବୁକ୍ ଏବଂ ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମ ବିଷୟବସ୍ତୁ, ପ୍ରୋଫାଇଲ୍ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାପନ ପୋଷ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ହଟାଇ ପାରନ୍ତି।
ତଥାପି ଏହି ପୋର୍ଟାଲକୁ ନେଇ ବିବାଦ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଛି। ଏଲୋନ ମସ୍କଙ୍କ ମାଲିକାନାରେ ଥିବା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ କମ୍ପାନୀ X କର୍ଣ୍ଣାଟକ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଏକ ମାମଲା ଦାୟର କରିଛି, ଏହାକୁ "ସେନ୍ସରସିପ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍" ବୋଲି କହିଛି। X ଯୁକ୍ତି ଦିଅନ୍ତି ଯେ ଧାରା 79(3)(b) ବ୍ୟବହାର କରି, ସରକାର ଏକ ସମାନ୍ତରାଳ ଏବଂ ବେଆଇନ ସେନ୍ସରସିପ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଆଇଟି ଆଇନର ଧାରା 69A ଅନୁଯାୟୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଏଡାଇ ଦିଏ। ଧାରା 69A ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭଳି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆଧାରରେ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଅବରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଏ, ଏବଂ ଲିଖିତ ଯଥାର୍ଥତା ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ସମୀକ୍ଷା ଭଳି ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ସୁରକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରେ।
ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସହଯୋଗ ପୋର୍ଟାଲରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଅଭାବ ଅଛି। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଫ୍ରିଡମ୍ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଏହାର ବିଶ୍ଳେଷଣରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି ଯେ ଏହି ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କେତେ URL କିମ୍ବା ଆକାଉଣ୍ଟ ଅବରୋଧ କରାଯାଇଛି ସେ ବିଷୟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ କୌଣସି ସରକାରୀ ସୂଚନା ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହି ପୋର୍ଟାଲ ସ୍ପଷ୍ଟ ଆଇନଗତ ଢାଞ୍ଚା କିମ୍ବା ସାମ୍ବିଧାନିକ ସୁରକ୍ଷା ବିନା ବିଷୟବସ୍ତୁ ଅପସାରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରିଥାଏ, ଯାହା ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୯(୧) (a) ଅନୁଯାୟୀ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ୱାଧୀନତାକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିପାରେ।
ସହଯୋଗ ପୋର୍ଟାଲର ମାମଲା ଏବେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ X ଏହି ପୋର୍ଟାଲରୁ ଜାରି ହୋଇଥିବା ଆଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଅବୈଧ କରିବାକୁ ଏବଂ ଏହାର ବ୍ୟବହାରକୁ ନିଷେଧ କରିବାକୁ ଆବେଦନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ମାମଲାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଶୁଣାଣି ଉପରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ନଜର ରହିଛି, କାରଣ ଏହା ଭାରତରେ ଅନଲାଇନ୍ ବିଷୟବସ୍ତୁର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।