Fake Videos Share: ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਚਾਈ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਨਤਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਸਾਰੇ ਹੀ ਬੁਖਲਾਹਟ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ' ਦੇ ਸਫਲ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟਸ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਊਂਟ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ-ਮਰੋੜ ਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਫੈਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੱਥਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਅਤੇ ਮਨਘੜਤ ਸਮੱਗਰੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਕਲੀ ਵੀਡੀਓ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ, ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਪੀਓਕੇ) ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਸਟੀਕ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪਲ ਸੀ। ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਹਾਊਸ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈਂਡਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜੋ ਸੋਸ਼ਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ X 'ਤੇ, ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਅਤੇ ਝੂਠੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਘੜਦੇ ਸਨ।
ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਝੂਠੀ ਹੈ।
ਸੁਤੰਤਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੱਥ-ਜਾਂਚ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਵੀਡੀਓ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਉੱਠਦੀਆਂ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਤੱਥ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਫੁਟੇਜ 2024 ਵਿੱਚ ਚਿਲੀ ਦੇ ਵਾਲਪੈਰਾਈਸੋ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਦਾ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਪੇਗੰਡਾ ਅਲਰਟ
ਪ੍ਰੈਸ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਤੱਥ ਜਾਂਚ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ: "ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰੋਪੇਗੰਡਾ ਅਲਰਟ! ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਅਧਾਰਤ ਹੈਂਡਲ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਝੂਠਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਵੀਡੀਓ 2024 ਵਿੱਚ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗ ਦਾ ਹੈ। ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ ਅਤੇ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰੋਤਾਂ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰੋ।" ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਇੰਟਰ-ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਪਬਲਿਕ ਰਿਲੇਸ਼ਨਜ਼ (ISPR) ਦੇ ਕਈ ਖਾਤੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਨਕਲੀ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਜਾਂ ਤਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਾਂ ਕਈ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਸਤੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ, ਬੇਤੁਕੀ ਸਮੱਗਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਤਕ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਮੁੜ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਠੋਸ ਯਤਨ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਰਾਣੇ ਯੁੱਧ ਫੁਟੇਜ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਫ਼ਤ ਵੀਡੀਓ ਵਰਗੀ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਅਪਡੇਟਸ 'ਤੇ ਹੀ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੱਦਾ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਜਾਂ ਜਾਅਲੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। (Inputs also from IANS)
Newsletter
