Chaitra Navratri 2025: ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਉਤਸਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ 30 ਮਾਰਚ (ਐਤਵਾਰ) ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ (ਸੋਮਵਾਰ) ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ, ਇਹ ਵਰਤ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਚੰਦਰ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਚੈਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਮਾਰਚ ਜਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਬਸੰਤ ਦੇ ਆਗਮਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।
ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ: ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਸਮਾਂ
ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਵਸੰਤ ਨਵਰਾਤਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਉਤਸਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਵਰਤ ਰਾਹੀਂ ਬ੍ਰਹਮ ਅਸੀਸਾਂ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਹਨ। ਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੁਆਰਾ ਅਜਿੱਤਤਾ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਦੈਂਤ ਰਾਜਾ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰ ਨੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ ਡਰਾਇਆ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੇ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸਨੇ ਨੌਂ ਰਾਤਾਂ ਲਈ ਮਹਿਸ਼ਾਸੁਰ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਵੇਂ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨੌਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ੈਲਪੁੱਤਰੀ, ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਅਤੇ ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਨੌਂ ਰਾਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੈਤਰਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਜਸ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਵਰਤ ਤਿੰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਜਮ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਬਚਨਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੋਵੇਂ ਚੰਗੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ, ਮੌਖਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਰਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਸਿਕ ਵਰਤ ਵਿੱਚ, ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ ਅਤੇ ਲੋਭ ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਖਿਕ ਵਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਚ ਬੋਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਹੋਵੇ। ਸਰੀਰਕ ਵਰਤ ਵਿੱਚ, ਵਿਅਕਤੀ ਸਰੀਰਕ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰੋ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇ।