Forgotten History: ಧಾರವಾಡ ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು ಹೇಗೆ?

ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಧಾರವಾಡವು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವಾಗಿ, ಈ ನಗರವು ಆಹಾರ, ಉಡುಗೆ, ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಕಲೆಯಲ್ಲೂ ತನ್ನದೇ ಆದ ಛಾಪನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಧಾರವಾಡದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೊಡುಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದ ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಅಪಾರ ಕೊಡುಗೆ. ಕಳೆದ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಈ ಘರಾಣಾದೊಂದಿಗೆ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧವಿದ್ದು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾ ಶೈಲಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ:

ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಮೂಲ ಸ್ಥಾನ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಕೈರಾಣಾ ಜಿಲ್ಲೆ. 13ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತಗಾರ ಗೋಪಾಲ ನಾಯಕ್ ಅವರು ಸೂಫಿ ಸಂಪ್ರದಾಯದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ಈ ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿಯ ಆರಂಭಿಕ ರೂಪವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದರು. ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ, ಉಸ್ತಾದ್ ಮಿಯಾನ್ ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದರು. 20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಉಸ್ತಾದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಕರೀಂ ಖಾನ್ ಮತ್ತು ಅಬ್ದುಲ್ ವಾಹಿದ್ ಖಾನ್ ಅವರು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಘರಾಣಾದ ಸಂಗೀತವು ಭಾವಪೂರ್ಣ ಗಾಯನ, ಸ್ವರಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ರಾಗದ ಆಳವಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಸಂಯೋಗದಿಂದ ರೂಪಗೊಂಡಿದ್ದು, ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಂದ ಸಂಗೀತಾಸಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಧಾರವಾಡ ಮತ್ತು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾ: ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಗಮ

ಧಾರವಾಡವು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡದ್ದು ಉಸ್ತಾದ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಕರೀಂ ಖಾನ್ ಅವರಿಂದ. ಮೈಸೂರು ರಾಜರ ದರ್ಬಾರಿಗೆ ಆಗಮಿಸುವಾಗ ಅವರು ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಹೋದರನೊಂದಿಗೆ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸವಾಯಿ ಗಂಧರ್ವರಿಗೆ ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಸವಾಯಿ ಗಂಧರ್ವರು ಮುಂದೆ ಗಂಗೂಬಾಯಿ ಹಾನಗಲ್, ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿ ಮತ್ತು ಬಸವರಾಜ್ ರಾಜಗುರುರಂತಹ ದಿಗ್ಗಜರಿಗೆ ಗುರುಗಳಾದರು. ಈ ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಧಾರವಾಡವನ್ನು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಗಿಸಿತು.

He left behind a legion of disciples & devotees including Hirabai Barodkar, Roshan Ara Begum, Mashkoor Ali Khan, Sureshbabu Mane, Sawai Gandharva & his disciples Gangubai Hangal, Pandit Bhimsen Joshi, Firoz Dastur. His peculiar style is now well established and lives on. pic.twitter.com/aUjzzBOV7X

— punnu - پُنّوں (@punnu__khan) July 18, 2024

ಧಾರವಾಡವು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾಕ್ಕೆ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಗೀತಗಾರರನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಗಂಗೂಬಾಯಿ ಹಾನಗಲ್ ಅವರ ಭಾವಪೂರ್ಣ ಗಾಯನ, ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿಯವರ ಶಕ್ತಿಯುತ ಮತ್ತು ಆತ್ಮೀಯ ಪ್ರಸ್ತುತಿ, ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ್ ಮನ್ಸೂರ್ ಅವರ ಸ್ವರ ಸಾಧನೆ, ಕುಮಾರ್ ಗಂಧರ್ವರವರ ಸೃಜನಶೀಲತೆ, ಮಾಧವ್ ಗುಡಿಯವರ ಸೊಗಸಾದ ಗಾಯನ, ಬಸವರಾಜ್ ರಾಜಗುರುರವರ ರಾಗದ ಆಳವಾದ ಅನುಭವ, ಜಯತೀರ್ಥ್ ಮೇವುಂಡಿ, ಪಂಡಿತ್ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಮತ್ತು ರಾಜಶೇಖರ್ ಮನ್ಸೂರ್ ಅವರಂತಹ ಪ್ರತಿಭೆಗಳು ಈ ಘರಾಣಾಕ್ಕೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ತಂದಿತ್ತವು. ಈ ಕಲಾವಿದರು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಜಗತ್ತಿನ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದರು, ಜೊತೆಗೆ ಧಾರವಾಡದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿದರು.

ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆ

ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಸಂಗೀತವು ತನ್ನ ಭಾವಪೂರ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರದ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ರಾಗದ ಆಳವಾದ ಚಿಂತನೆ, ಸ್ವರದ ಆಲಾಪ್, ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಯೋಜನೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಶೈಲಿಯು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತದ ಜೊತೆಗೆ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಕೆಲವು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಖಯಾಲ್ ಗಾಯನದಲ್ಲಿ ಈ ಘರಾಣಾವು ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಧಾರವಾಡದ ಸಂಗೀತಗಾರರು ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸೊಗಸಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಸಂಗೀತವು ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಧಾರವಾಡವು ಈ ಘರಾಣಾಕ್ಕೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ಇಲ್ಲಿನ ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರೆ, ಸಂಗೀತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಾಸಕ್ತ ಸಮುದಾಯವು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಿದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಧಾರವಾಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಂಗೀತ ಸಮಾರಂಭಗಳು, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಗಳು ಈ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿವೆ.

As a founder of the Kirana Gharana, Abdul Karim Khan is reputed for establishing this lineage of many esteemed musicians - Sawai Gandharva, Kesarbai Kerkar, and Bhimsen Joshi to name a few.

Enjoy the latest releases of @archive_indian on Shaale. #hindustani #kiranagharana pic.twitter.com/UjkpdJdUgZ

— Shaale (@Shaaledotcom) April 8, 2022

ಧಾರವಾಡವು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಛಾಪನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸ್ಥಳವಾಗದೆ, ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಗಮದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಗಂಗೂಬಾಯಿ, ಭೀಮಸೇನ್ ಜೋಷಿ, ಮತ್ತು ಇತರ ಕಲಾವಿದರ ಕೊಡುಗೆಯಿಂದ ಧಾರವಾಡವು ಕಿರಾಣಾ ಘರಾಣಾದ ಹೃದಯಭಾಗವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಸಂಗೀತ ಪರಂಪರೆಯು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲೂ ಧಾರವಾಡದಿಂದ ಹೊಸ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ತಂದು, ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ.

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕರ್ನಾಟಕ, ದೇಶ, ವಿದೇಶ, ಮನರಂಜನೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗ, ಆರೋಗ್ಯ, ಜೀವನಶೈಲಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮ,  ಕ್ರೀಡೆ, ಕ್ರೈಂ, ವೈರಲ್, ವ್ಯಾಪಾರ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಓದಲು ಈಗಲೇ ನಮ್ಮ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ...
Android Link - https://bit.ly/3AClgDd
Apple Link - https://apple.co/3wPoNgr
ನಮ್ಮ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಪುಟಗಳಿಗೆ ಸಬ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ ಆಗಲು 
Twitter Link - https://bit.ly/3n6d2R8
Facebook Link - https://bit.ly/3Hhqmcj
Youtube Link - https://www.youtube.com/live/RNn4I7iIaYE?si=3G4W5dh0oCdFnu-T
Instagram Link -  https://bit.ly/3LyfY2l
Sharechat Link - https://bit.ly/3LCjokI
Threads Link-  https://www.threads.net/@zeekannadanews 
WhatsApp Channel- bit.ly/46lENGm ಲಿಂಕ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.

ನಿಮ್ಮ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್‌ ಈಗ: Zee5ನಲ್ಲೂ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್‌ ಲಭ್ಯ 
Sun Direct-292 
TATA PLAY- 1664 
JIO TV-1334 
NXT Digital-30 
IN-CABLE-30 
U-Digital-162 
GTPL-17 
Rockline Telecommunications ಬೆಂಗಳೂರು-42
 V4 Digital Infotech ಮಂಗಳೂರು-628
Malanad infotech Pvt Ltd-56 
Metrocast ಬೆಂಗಳೂರು, ಬೆಳಗಾವಿ-830 ಲಭ್ಯ