Top 10 Series: ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿರುವ 10 ಅತಿ ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಗಳು

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಕಲ್ಹಣನ ರಾಜತರಂಗಿಣಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ 371ರಲ್ಲಿ ರಾಜಾ ಗೋಪಾದಿತ್ಯನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.

ಕಾಶ್ಮೀರ, "ಭೂಮಿಯ ಸ್ವರ್ಗ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಪ್ರದೇಶ, ಕೇವಲ ತನ್ನ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ತನ್ನ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಗೂ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರವು ಪುರಾತನ ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳ ತವರು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇವುಗಳು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಕಾಶ್ಮೀರದ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಶೈವ, ವೈಷ್ಣವ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ದೇವರ ಆರಾಧನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರದ 10 ಅತಿ ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಗಳು:

1. ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಶ್ರೀನಗರ

ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕ್ರಿ.ಪೂ 371ರಲ್ಲಿ ರಾಜಾ ಗೋಪಾದಿತ್ಯನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಕಲ್ಹಣನ ರಾಜತರಂಗಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದ್ದು, 1100 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀನಗರದ ಸುಂದರವಾದ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಇಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವಿದೆ.

(1868 ರಲ್ಲಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಾಲಯ ಶ್ರೀನಗರ)

2. ಮಾರ್ತಾಂಡ ಸೂರ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಅನಂತನಾಗ

ಕಾರ್ಕೋಟ ವಂಶದ ರಾಜ ಲಲಿತಾದಿತ್ಯ ಮುಕ್ತಾಪೀಡನಿಂದ 8ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸೂರ್ಯ ದೇವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. 84 ಸ್ತಂಭಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಾಶ್ಮೀರದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, 15ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಧ್ವಂಸಗೊಂಡರೂ, ಅದರ ಶಿಥಿಲಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲೂ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

3. ಅವಂತೀಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ, ಅವಂತಿಪುರ

ಉತ್ಪಲ ವಂಶದ ರಾಜ ಅವಂತಿವರ್ಮನ್‌ನಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ 855ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಗಂಧಾರ ಶೈಲಿಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈಗ ಶಿಥಿಲಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಇದರ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿವೆ.

4. ಮಾಮಲೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, ಪಹಲ್ಗಾಮ

12ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಾಜಾ ಜಯಸಿಂಹನಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಲಿಡ್ಡರ್ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ 8800 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು "ಮಾಮ್ ಮಲ್" (ಹೋಗಬೇಡ) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಭಗವಾನ್ ಗಣೇಶನು ಇಲ್ಲಿ ದ್ವಾರಪಾಲಕನಾಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ.

5. ಪಾಂಡ್ರೆಥಾನ್ ದೇವಾಲಯ, ಶ್ರೀನಗರ

ಕ್ರಿ.ಶ 921ರಲ್ಲಿ ಮೆರುವರ್ಧನನಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. "ಪಾನಿ ಮಂದಿರ" ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದು ಕೊಳದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದು, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಜ್ಯಾಮಿತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.

6. ಪಾಯರ್ ದೇವಾಲಯ, ಪುಲ್ವಾಮ

11ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಸರಳ ಆದರೆ ವಿವರವಾದ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶ್ರೀನಗರದಿಂದ 45 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

7. ಬುನಿಯಾರ್ ದೇವಾಲಯ, ಬಾರಾಮುಲ್ಲ

8ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 12ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗಿನ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾನೈಟ್ ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಗಂಧಾರ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಶ್ರೀನಗರದಿಂದ 80 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

8. ನರಸ್ತಾನ್ ದೇವಾಲಯ

1400 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಹಳೆಯದಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಈ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

9. ಶಂಕರಗೌರಿಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ, ಪಟ್ಟನ್

ಉತ್ಪಲ ವಂಶದ ರಾಜ ಶಂಕರವರ್ಮನ್‌ನಿಂದ 9ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಕಾಶ್ಮೀರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಶ್ರೀನಗರದಿಂದ 27 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

10. ಲೋಡುವ್ ದೇವಾಲಯ, ಶ್ರೀನಗರ

8ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಶ್ರೀನಗರದಿಂದ 4 ಮೈಲಿ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಲೋಡುವ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪುರಾತನ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಾಶ್ಮೀರದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಮಹತ್ವ

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿರದೇ, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಗಂಧಾರ, ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಶೈಲಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಈ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳಿಂದ ಶಿಥಿಲಗೊಂಡಿವೆ. ಆದರೂ, ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಭಕ್ತರನ್ನು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿವೆ.

(೧೮೭೦ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಸೂರ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಅನಂತನಾಗ)

ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಮಂತ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ದೇವಾಲಯದಿಂದ ಮಾರ್ತಾಂಡ ಸೂರ್ಯ ದೇವಾಲಯದವರೆಗೆ, ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯಗಳ ಭೇಟಿಯು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಗತವೈಭವದ ಒಂದು ಝಲಕ್‌ನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕರ್ನಾಟಕ, ದೇಶ, ವಿದೇಶ, ಮನರಂಜನೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗ, ಆರೋಗ್ಯ, ಜೀವನಶೈಲಿ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮ,  ಕ್ರೀಡೆ, ಕ್ರೈಂ, ವೈರಲ್, ವ್ಯಾಪಾರ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಓದಲು ಈಗಲೇ ನಮ್ಮ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್ ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ...
Android Link - https://bit.ly/3AClgDd
Apple Link - https://apple.co/3wPoNgr
ನಮ್ಮ ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾ ಪುಟಗಳಿಗೆ ಸಬ್ ಸ್ಕ್ರೈಬ್ ಆಗಲು 
Twitter Link - https://bit.ly/3n6d2R8
Facebook Link - https://bit.ly/3Hhqmcj
Youtube Link - https://www.youtube.com/live/RNn4I7iIaYE?si=3G4W5dh0oCdFnu-T
Instagram Link -  https://bit.ly/3LyfY2l
Sharechat Link - https://bit.ly/3LCjokI
Threads Link-  https://www.threads.net/@zeekannadanews 
WhatsApp Channel- bit.ly/46lENGm ಲಿಂಕ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.

ನಿಮ್ಮ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್‌ ಈಗ: Zee5ನಲ್ಲೂ ಜೀ ಕನ್ನಡ ನ್ಯೂಸ್‌ ಲಭ್ಯ 
Sun Direct-292 
TATA PLAY- 1664 
JIO TV-1334 
NXT Digital-30 
IN-CABLE-30 
U-Digital-162 
GTPL-17 
Rockline Telecommunications ಬೆಂಗಳೂರು-42
 V4 Digital Infotech ಮಂಗಳೂರು-628
Malanad infotech Pvt Ltd-56 
Metrocast ಬೆಂಗಳೂರು, ಬೆಳಗಾವಿ-830 ಲಭ್ಯ.