आपल्यासमोर एखादी व्यक्ती Heart Attack ने कोसळली; तर "त्या' क्षणी काय करावं?

गेल्या काही दिवसांपासून सार्वजनिक ठिकाणी किंवा कामाच्या ठिकाणी अगदी कुठेही हार्ट अटॅकने मृत्यू होताना पाहतो. अशावेळी आपण तेथे उपस्थित असाल तर काय कराल?

भाषण देताना, लग्नात नाचताना किंवा मुलाच्या वाढदिवसात कुठेही कोणत्याही वयोगटातील व्यक्तीला हार्ट अटॅक येण्यासारख्या घटना घडत आहे. अनेकदा आपल्याला कळतही नाही आणि क्षणातच होत्याचं नव्हतं होतं. अशावेळी आपण तेथे असल्यावर हतबलतेची भावना येते. आपल्यासमोर असं काही घडलं तर पहिल्या क्षणी आपण काय करु शकतो. याबाबत डॉक्टरांशी संपर्क साधून ही माहिती घेतली आहे. 

दरवर्षी, देशातील अंदाजे 7 लाख लोकांना हृदयविकाराचा झटका आल्यावर सीपीआरची आवश्यकता असते. यापैकी सुमारे 5 लाख लोक आपला जीव गमावतात. सहसा हृदयविकाराची लक्षणे हळूहळू दिसून येतात. पण कार्डियाक अरेस्ट वेळ देत नाही. ते अचानक येते आणि खूप धोकादायक परिस्थिती निर्माण करते. त्याची लक्षणे ओळखल्यानंतर, रुग्णाला ताबडतोब एक गोष्ट द्यावी लागते, जी काही प्रमाणात मदत करू शकते. त्याच गोष्टीला सीपीआर म्हणतात. राज्यात हृदयविकाराच्या वाढत्या घटनांमुळे सीपीआर चर्चेत आला आहे.

सीपीआर हा जीव वाचवण्याचा एकमेव मार्ग

वेळेवर सीपीआर न मिळाल्याने हृदयविकाराच्या रुग्णाचा मृत्यू होतो. अलिकडच्या काळात, सोशल मीडियावर व्हायरल होणाऱ्या अनेक व्हिडिओंमध्ये, सीपीआर न मिळाल्याने रुग्णांचा मृत्यू झाल्याची बहुतेक प्रकरणे समोर आली आहेत. सीपीआर काही काळ हृदयाचे रक्षण करते आणि त्यानंतर डॉक्टर त्यांचे काम सुरू करतात. अनेकदा या कमतरतेमुळे रुग्ण डॉक्टरांपर्यंत पोहोचण्यापूर्वीच मृत्युमुखी पडतो.

जेव्हा तुम्ही सीपीआर देता तेव्हा काय होते?

कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन (सीपीआर) साठी पुस्तकी सल्ला फक्त 20 ते 25 मिनिटे आहे. परंतु आपण पाहिले आहे की ४० मिनिटांच्या कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशननंतर रुग्ण पुन्हा जिवंत होतात. ते म्हणाले की कोणीही सीपीआर शिकू शकते आणि प्रत्येकाने ते शिकले पाहिजे. हृदय श्वास घेण्यास थांबल्यानंतर चार ते सहा मिनिटांत मेंदूचा मृत्यू होतो. सीपीआर प्रभावीपणे रक्त प्रवाह राखतो आणि मेंदू आणि इतर महत्वाच्या अवयवांना ऑक्सिजन पुरवतो, ज्यामुळे पीडित व्यक्ती पूर्णपणे बरी होण्याची शक्यता वाढते.

सीपीआर कसा द्यावा

सीपीआर छातीवर दाब देत असताना, जर एक व्यक्ती सीपीआर देत असेल, तर 30 दाबांनंतर, तोंडातून तोंडात हवा दोनदा द्यावी लागते. जर दोन कॉम्प्रेस असतील तर 15 कॉम्प्रेसनंतर तोंडातून तोंडापर्यंत कॉम्प्रेस द्यावे लागेल. हे कंप्रेसर दोन मिनिटे चालल्यानंतर, रुग्णाचे रक्तदाब इत्यादी तपासावे लागतात. एका मिनिटात 100 ते 120 वेळा सीपीआर द्यावा लागतो.

(Disclaimer -  वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)