Air india Plane Crash: अहमदाबादहून लंडनला जाणाऱ्या एअर इंडियाच्या अपघाताच्या प्राथमिक चौकशी अहवालानंतर बोईंगच्या रिमोट-कंट्रोल सिस्टमची चर्चा तीव्र झालीय. बोईंगने 2006 मध्ये या सिस्टमसाठी डिझाइन पेटंट मिळवले होते जे हवेत उड्डाण करताना दूर बसलेल्या ऑपरेटरला विमानाचे नियंत्रण देऊ शकते. हे डिझाइन 2003 मध्ये दाखल करण्यात आले होते. जे 9/11 च्या दहशतवादी हल्ल्याला आणि त्यानंतर उद्भवलेल्या सुरक्षा चिंतांना लक्षात घेऊन विकसित करण्यात आले होते.
जर ही प्रणाली लागू केली गेली तर अपहरण झाल्यास ती दूरवरून व्यावसायिक विमानाचे संपूर्ण नियंत्रण घेईल. संडे गार्डियनने यासंदर्भात वृत्त दिलंय. पेटंटमध्ये असे म्हटले आहे की, ही प्रणाली विमानात तैनात असलेल्या पायलटला ओव्हरराइड करेल. ते विमानाला स्वयंचलितपणे सुरक्षित लँडिंग साइटवर पुनर्निर्देशित करेल आणि विमानात बसलेल्या कोणत्याही व्यक्तीच्या मॅन्युअल हस्तक्षेपाला प्रतिबंध करेल.
अशा प्रणालीचे नियंत्रण पायलटकडे नसून जमिनीवरील सक्षम अधिकाऱ्याकडे असते. पेटंटमध्ये रिमोट लिंक 'अधिकृत ग्राउंड ऑपरेटर' द्वारे व्यवस्थापित केल्याचे म्हटले आहे. हे ग्राउंड ऑपरेटर कदाचित फेडरल एव्हिएशन अॅडमिनिस्ट्रेशन (FAA), डिपार्टमेंट ऑफ होमलँड सिक्युरिटी (DHS), फेडरल ब्युरो ऑफ इन्व्हेस्टिगेशन (FBI), सेंट्रल इंटेलिजेंस एजन्सी (CIA) किंवा नॉर्थ अमेरिकन एरोस्पेस डिफेन्स कमांड (NORAD) सारख्या संस्था असू शकतात, असे अहवालात म्हटले.
बोईंग हे एकमेव नाही. बोईंगच्या प्रमुख एव्हिओनिक्स पुरवठादारांपैकी एक असलेल्या हनीवेलने देखील 2003 मध्ये असेच पेटंट दाखल केले होते. जे 2009 मध्ये मंजूर झाले आणि ते ऑटोपायलट कंट्रोल सिस्टमबद्दल आहे. हे आपत्कालीन परिस्थितीत विमानाचे नियंत्रण घेण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे.
अलीकडेच एअरक्राफ्ट अॅक्सिडेंट इन्व्हेस्टिगेशन ब्युरो ऑफ इंडिया (AAIB) ने एअर इंडिया फ्लाइट क्रमांक AI-171 च्या क्रॅशवर प्राथमिक अहवाल प्रसिद्ध केला. तेव्हा या पेटंटकडे पुन्हा लक्ष वेधले गेले. टेकऑफनंतर लगेचच बोईंग-787 ड्रीमलाइनर विमानाच्या दोन्ही इंजिनांचे इंधन नियंत्रण स्विच एका सेकंदाच्या अंतराने रन वरून कट ऑफ झाले. यामुळे इंजिनचा जोर पूर्णपणे गेला आणि विमान कोसळले. या अपघातात 260 लोकांचा मृत्यू झाला. या अहवालात याला दुजोरा देण्यात आलाय.
कॉकपिट रेकॉर्डिंगमध्ये वैमानिकांमध्ये गोंधळ दिसून येतो. एका वैमानिकाने विचारले, 'तुम्ही का कट ऑफ केला?' यावर दुसऱ्याने उत्तर दिले, 'मी ते केले नाही.' दोन्ही इंजिन बंद पडण्याचे कारण अद्याप तपासाधीन आहे. एएआयबीला पायलटच्या चुकीचा पुरावा सापडला नाही किंवा कट ऑफ कोणत्याही यांत्रिक बिघाडामुळे, सॉफ्टवेअर समस्येमुळे किंवा सिस्टमच्या कोणत्याही वर्तनामुळे झाला आहे की नाही या निष्कर्षापर्यंत पोहोचलेले नाही.
पेटंट मिळाल्यानंतर बोईंग किंवा हनीवेलने कधीही कोणत्याही विमानात रिमोट कंट्रोल सिस्टम बसवल्याचा कोणताही पुरावा नाही. बोईंगने कधीही पेटंट केलेल्या रिमोट ओव्हरराइड सिस्टमच्या अंमलबजावणीची सार्वजनिकरित्या कबुली दिलेली नाही आणि कोणत्याही एअरलाइनने विमानात त्याची उपस्थिती उघड केलेली नाही.