तात्काळनंतर वेटिंग तिकीटांबाबत रेल्वेचा मोठा निर्णय, AC आणि स्लीपरमध्ये तिकीटांसाठी...

Waiting List Tickets: रेल्वेने नियमांत बदल केले आहेत. मात्र आता प्रत्येक कोचसाठी वेगळे नियम बनवण्यात आले आहेत.

Indian Railways Waiting List Rule: तुम्हीदेखील दररोज ट्रेनने प्रवास करता का तर ही बातमी तुमच्यासाठी महत्त्वाची आहे. गेल्या काही दिवसांपूर्वी आयआरसीटीसीकडून तात्काळ तिकीट बुक करण्याच्या नियमांत करण्यात आलेल्या बदलानंतर भारतीय रेल्वेने वेटिंग लिस्टच्या तिकिटांबाबत मोठा बदल केला आहे. आता रेल्वेकडून प्रत्येक ट्रेनच्या कॅटरगी (AC1,2, आणि 3 स्लीपर आणि चेअर कार) मध्ये एकूण सीटमध्ये फक्त 25 टक्केपर्यंतच वेटिंग तिकीट जारी केले जातील. वेटिंग तिकीट जारी केल्यानंतर दिव्यांगांचा कोटा आणि वेगवेगळ्या कॅटगरीमधील सीट या कोट्यामध्ये असणार. रेल्वेचे हे पाऊल म्हणजे प्रवाशाना कन्फर्म तिकिट मिळावे आणि अनिश्चितता दूर व्हावी यासाठी आहे. 

रेल्वे अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, साधारणपणे 20%-25% वेटिंग लिस्टमधील तिकिटे प्रवासापूर्वीच कन्फर्म होतात. रेल्वे बोर्डाने जारी केलेल्या परिपत्रकानंतर, सर्व झोनल रेल्वेने या नियमाची अंमलबजावणी सुरू केली आहे. अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, पूर्वी, प्रतीक्षा यादीतील तिकिटांची संख्या जास्त असल्याने, बरेच प्रवासी आरक्षित डब्यांमध्ये चढत असत आणि त्यामुळं ट्रेनला गर्दी असायची. यामुळे कन्फर्म तिकिटांवर प्रवास करणाऱ्यांना अडचणी येत होत्या. 

रेल्वे अधिकाऱ्यांच्या मते, साधारणपणे 20%-25% प्रतीक्षा यादीतील तिकिटे प्रवासापूर्वीच कन्फर्म होतात. रेल्वे बोर्डाने जारी केलेल्या परिपत्रकानंतर, सर्व झोनल रेल्वेने या नियमाची अंमलबजावणी सुरू केली आहे. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, पूर्वी, प्रतीक्षा यादीतील तिकिटांची संख्या जास्त असल्याने, बरेच प्रवासी आरक्षित डब्यांमध्ये चढत असत, ज्यामुळे गाड्यांमध्ये गर्दी वाढत असे. यामुळे कन्फर्म तिकिटे असलेल्या प्रवाशांना अडचणी येत होत्या. तिकीट बुक केल्यानंतर लोकांना येणारी अनिश्चितता कमी करण्यासाठी रेल्वेने हा निर्णय घेतला आहे.

पहिले काय होता नियम?

जानेवारी 2013च्या नियनांनुसार, AC1मध्ये 30, AC1मध्ये 100, AC3मध्ये 300 आणि स्लीपरमध्ये 400 वेटलिस्टपर्यंत तिकीट जारी केले जातात. आता, नवीन धोरणानुसार, प्रत्येक झोनल रेल्वे बुकिंग आणि रद्द करण्याच्या पद्धतीनुसार प्रतीक्षा यादीतील तिकिटांची मर्यादा ठरवेल. पश्चिम रेल्वेच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, पूर्वी, प्रतीक्षा यादीतील तिकिटांची संख्या जास्त असल्याने, कन्फर्म तिकिटांची संख्या आणि ट्रेनमध्ये चढणाऱ्या प्रवाशांच्या संख्येत फरक असायचा. त्यामुळे प्रवाशांना त्रास झाला. नवीन नियमांमुळे प्रवाशांना चांगला अनुभव घेता येईल.

'उपलब्ध सीट' म्हणजे ज्येष्ठ नागरिक, महिला, परदेशी पर्यटक आणि दिव्यांग प्रवाशांसाठी स्वतंत्र कोटा वाटून सामान्य बुकिंगसाठी सोडलेल्या जागा. उदाहरणार्थ, सर्व कोटा लागू केल्यानंतर जर 400 बर्थ बुकिंगसाठी उपलब्ध असतील, तर प्रतीक्षा यादीत जास्तीत जास्त 100 जागा सोडल्या जाऊ शकतात. सध्या, प्रतीक्षा यादीतील तिकिटांची संख्या जास्त असल्याने, गर्दीच्या हंगामात जास्त त्रास होत असे. विशेषतः दिवाळी आणि छटच्या निमित्ताने खूप गोंधळ असायचा. नवीन नियमांनुसार, प्रत्येक कोचमध्ये उपलब्ध असलेल्या एकूण बर्थच्या फक्त 25% जागांसाठी प्रतीक्षा यादी जारी केली जाईल.