)
उज्माने पाकिस्तानला मृत्यूचं दार म्हटलं आहे. तिथे जाणं सोपं आहे पण तेथून निघणं अशक्य आहे. यावेळी सुषमा स्वराज यांनी देशाची मुलगी परतली अशा शब्दात उज्माचं स्वागत केलं. ही उज्मा कोण आहे? ती तालिबानमध्ये कशी पोहोचली? तिच्या मायदेशी परतण्यावर एवढ्या अडचणी का निर्माण झाल्या?
उज्मा मूळची दिल्लीची असून ती अनाथ मुलगी होती. उज्माची इंटरनेटद्वारे ताहिर नावाच्या पाकिस्तानी माणसाशी ओळख झाली. ताहिरने उज्माला मलेशियामध्ये नोकरीची ऑफर दिली. उज्मा मलेशियाला पोहोचली. ताहिर तिथे टॅक्सी ड्रायव्हर होता. ताहिरला भेटल्यानंतर उज्मा भारतात परतली. १ मे रोजी ती तिच्या नातेवाईकांना भेटण्यासाठी पाकिस्तानला गेली. हे उज्माचे विधान आहे. इथे ती पुन्हा ताहिरला भेटली.
पत्रकार परिषदेत उज्मा म्हणाली की, "पाकिस्तानात ताहिरने मला झोपेच्या गोळ्या देऊन फसवले. त्याने माझे अपहरण केले आणि बुनेरला नेले. ३ मे रोजी ताहिरने बंदुकीच्या धाकावर निकाहनावर सही करायला लावली. त्याने माझा शारीरिक आणि मानसिक छळ केला." बुनेर हा पाकिस्तानच्या खैबर-पख्तूनख्वा आदिवासी जिल्ह्याचा एक भाग आहे. येथे अत्यंत गरिबी आहे. आजही येथे तालिबान आणि जमीनदारांचे राज्य आहे. उज्माला समजले की ती इथे खूप अडकली आहे. पण, ती खूप हुशारीने तेथून बाहेर पडली.
उज्मा भारतीय उच्चायुक्तालयात पोहोचल्याची कहाणी रंजक आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, उज्माने ताहिरला सांगितले की तिला काही कागदपत्रे आणण्यासाठी भारतात जावे लागेल. ताहिरला काहीही संशय आला नाही कारण उज्माने त्याला सांगितले होते की ती त्याला दिल्लीलाही घेऊन जाईल.
ताहिर आणि उज्मा ५ मे रोजी भारतीय दूतावासात पोहोचले. उज्मा व्हिसा विंडोजवळ पोहोचली. ताहिर बाहेर बसून राहिला. उज्माने खिडकीवरील कर्मचाऱ्यांना सांगितले, "मी एक भारतीय आहे, कृपया मला मदत करा." क्षणभर शांत राहिल्यानंतर, कर्मचाऱ्यांनी तिला दूतावासात नेले. तिथले जीपी. सिंग उपस्थित होते. उज्माने संपूर्ण प्रकार त्यांना सांगितला. उज्माच्या म्हणण्यानुसार, "मी फक्त एकच कपडे घालून दूतावासात गेलो होतो. जीपी सरांनी माझी सर्व व्यवस्था केली. तिथल्या महिला कर्मचाऱ्यांनी मला त्यांच्या स्वतःच्या मुलीसारखे वागवले."
दूतावासात पोहोचल्यानंतर उज्मा सुरक्षित झाली. ताहिर अनेक तास बाहेर बसला. नंतर त्याने विचारले तेव्हा कर्मचाऱ्यांनी त्याला सांगितले की, उज्मा त्याच्यासोबत जाऊ इच्छित नाही. ताहिरने पोलिसात तक्रार दाखल केली. हे प्रकरण इस्लामाबादच्या कनिष्ठ न्यायालयात आणि नंतर उच्च न्यायालयात पोहोचले. उच्चायुक्तालयाने शाहनवाजला उज्माचे वकील म्हणून नियुक्त केले. एका सुनावणीदरम्यान ताहिर न्यायालयात पोहोचलाच नाही.
सुषमा स्वराज यांनी भारतीय उच्चायोगातील प्रत्येक कर्मचाऱ्याचे कौतुक केले असले तरी, जर त्यांच्या ओठांवर सर्वात जास्त कोणाचे नाव असेल तर ते जीपी होते. सिंह खरं तर, सिंह यांनीच काही मिनिटांत उज्माला दूतावासात नेण्याचा निर्णय घेतला. मग सुषमा स्वराज यांना कळवले. सुषमा स्वराज रोज उज्माशी बोलत असे. उज्माच्या म्हणण्यानुसार, "सुष्मा मॅडम मला दररोज आणि कधीकधी दिवसातून तीन-चार वेळा फोन करायच्या. त्या म्हणायच्या - बेटा, काळजी करू नकोस. तू या देशाची, भारताची मुलगी आहेस. हिंमत धर, आम्ही तुला काहीही होऊ देणार नाही. आम्ही तुला ताहिरसोबत जाऊ देणार नाही."
पाकिस्तानमध्ये, भारतीय उच्चायुक्तालयाव्यतिरिक्त, उज्माला तिथल्या न्यायव्यवस्थेनेही मदत केली. सुषमा स्वराज यांच्या म्हणण्यानुसार, "सुनावणीदरम्यान ताहिरने उच्च न्यायालयाचे न्यायमूर्ती कयानी यांना म्हटले, साहेब, हा पाकिस्तानच्या सन्मानाचा प्रश्न आहे. यावर न्यायमूर्ती कयानी म्हणाले- भारत आणि पाकिस्तान यात कुठे येतात? हा एका मुलीसाठी न्यायाचा प्रश्न आहे." सुषमा स्वराज यांनी न्यायमूर्ती कयानी, पाकिस्तानचे गृहमंत्रालय आणि वकील शाहनवाज यांचेही कौतुक केले.
'द डिप्लोमेट' हा सिनेमा प्रदर्शित झाला होता. आता हा सिनेमा नेटफ्लिक्स या ओटीटी प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध आहे. हा सिनेमा पाहिल्यानंतर 30 वर्षांपूर्वी उज्माने कोणकोणत्या गोष्टी सहन केल्या ते सांगितलं आहे.
Newsletter