₹100- ₹200 च्या नोटांसंदर्भात RBI चा मोठा निर्णय; बँकांनाही सूचना जारी

RBI On 100-200 Rupee Notes: नोटबंदी आणि त्यानंतर 2000 रुपयांच्या नोटेसंदर्भातील निर्णयानंतर आता आरबीआयनं 100 आणि 200 रुपयांच्या नोटांसंदर्भातही एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेनं देशातील बहुतांश बँका आणि व्हाईट लेबल एटीएम ऑपरेटरना निर्देश देत महत्त्वाच्या सूचना केल्या आहेत. 

एखाद्या बँकेच्या एटीएममध्ये गेलं असता तिथं बऱ्याचदा अपेक्षित रक्कम काढत असताना कमी मूल्य असणाऱ्या नोटा न येता 500 रुपयांच्याच नोटा सरसकट येतात आणि अनेकांचीच पंचाईत होते. हीच गरज आणि सामान्यांच्या अडचणी लक्षात घेता आरबीआयनं एक अतिशय महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. जिथं बँकांना निर्देश देत एटीएममधून 100 आणि 200 रुपयांच्या नोटासुद्धा काढता येतील याची काळजी घेण्याच्या सूचना केल्या आहेत. 

नुकतंच या केंद्रीय बँकेनं देशातील सर्व बँकांना सूचित करत सर्वसामान्य जनतेच्या गरजांनुसार या नोटांची उपलब्धता वाढवण्याची गरज असल्याची बाब अधोरेखित केली. ज्यासाठी एटीएममध्ये या किमतीच्या नोटासुद्धा काढता याव्यात याकडे बँकांनी लक्ष देणं अपेक्षित असल्याचं आरबीआयनं सूचित केलं. यासाठी आरबीआयनं एक परिपत्रक जारी करत त्यामध्ये बँका आणि व्हाईट लेबल एटीएम ऑपरेटरना हे निर्देश टप्प्याटप्प्य़ानं लागू करणं बंधनकारक असल्याचं स्पष्ट केलं. 

व्हाईट लेबल एटीएम हा काय प्रकार? 

व्हाईट लेबल एटीएम सरकारी आणि खासगी बँकांच्या एटीमसारखं काम करतात. याचा वापर बँकांऐवजी एखाद्या खासगी किंवा बिगर आर्थिक संस्थांकडून (NBFC) केला जातो. याच्या सहाय्यानं डेबिट (debit) आणि (Credit Card) च्यामदतीनं कॅश विथड्रॉअल, बॅलेन्स चेक किंवा तत्सम सुविधांचा उपभोग घेता येतो ज्या सुविधा इतरही एटीएममध्ये मिळतात. 

आरबीआयनं स्पष्टच म्हटलंय... 

आरबीआयच्या परिपत्रकाचा आढावा घेतल्यास त्यामध्ये किमान मूल्याच्या नोटा सामान्यांपर्यंत सहजगत्या पोहोचवण्यासाठी अतिशय महत्त्वाचा निर्णय घेण्यात आला आहे. 30 सप्टेंबर 2025 पर्यंत सर्व एटीएम मशिनमपैकी 75 टक्के एटीएममध्ये किमान एक कॅसेटपासून 100 आणि 200 रुपयांच्या नोटा निघणं अपेक्षित असेल. यानंतर पुढे 31 मार्च 2026 पर्यंत 90 टक्के बँक एटीएमसाठी हा नियम लागू होईल.