)
Kalpana Chawla : कल्पना ही अंतराळात पाऊल ठेवणारी पहिली भारतीय वंशाची महिला होती. पण कल्पना पृथ्वीवर येऊ न शकल्याचं दुःख आज सुनिता विलियम्स यांच्या परतण्याने पुन्हा अधोरेखित झालं आहे.
Sunita Williams Return: सध्या अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स यांची जगभरात चर्चा होत आहे. त्याच्या पृथ्वीवर परतण्याने प्रत्येक भारतीयाच्या चेहऱ्यावर हास्य फुलले आहे. याचे कारण म्हणजे ती भारतीय वंशाची आहे. बुधवार, १९ मार्च रोजी पहाटे ३:३० वाजता, सुनीता, तिचा साथीदार बुच विल्मोरसह, स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलमधून फ्लोरिडाच्या किनाऱ्यावर सुरक्षितपणे उतरली. नऊ महिन्यांहून अधिक काळ आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात अडकून पडल्यानंतर, त्याचे परतणे हे चमत्कारापेक्षा कमी नाही. पण या आनंदात एक जुनी वेदना पुन्हा उभी राहिली आहे. त्या वेदनेचे नाव दुसरे तिसरे काही नसून कल्पना चावलासोबत घडलेली ती घटना होती.
खरंतर, 22 वर्षांपूर्वी 1 फेब्रुवारी 2003 रोजी, दुसरी भारतीय कन्या कल्पना चावला अंतराळातून परतत होती. त्यावेळी कल्पना यांचे कोलंबिया स्पेस शटल अपघातात निधन झाले होते. त्या दिवशी प्रत्येक भारतीयाचे डोळे पाणावले होते. आता सुनीताचे परतणे आपल्याला पुन्हा एकदा त्या अपूर्ण आशेची आठवण करून देत आहे की कल्पनाचे अंतराळयान देखील पृथ्वीवर परत येऊ शकले असते तर बरे झाले असते.
नासाच्या मते, कल्पना चावला तिच्या दुसऱ्या अंतराळ मोहिमेवर STS-107 वर गेली. 16 दिवस अंतराळात घालवल्यानंतर, कोलंबिया अंतराळयान पृथ्वीवर परतत होते. पण लँडिंगच्या फक्त 16 मिनिटे आधी, डाव्या पंखात बिघाड झाल्यामुळे अंतराळयानाचा अपघात झाला. टेक्सास आणि लुईझियानावर आकाशात विखुरलेल्या कोलंबियाने कल्पनासह सात अंतराळवीरांचे प्राण जगातून हिरावून घेतले. त्या दिवशी आकाशातील दृश्य पाहून प्रत्येक भारतीय दुःखी झाला. कल्पना ही अंतराळात पाऊल ठेवणारी पहिली भारतीय वंशाची महिला होती. त्याचे अपूर्ण पुनरागमन आजही वेदनादायी आहे. सुनीता यांच्या आगमनाने, ते जुने दुःख पुन्हा समोर आले आहे.
सुनीता आणि कल्पना या दोघीही भारतीय वंशाच्या आहेत आणि दोघांनीही अंतराळात दीर्घ मोहिमा पूर्ण केल्या आहेत. दोघांनीही त्यांच्या धाडसाने जगाला आश्चर्यचकित केले. त्यावेळी, कोलंबिया अपघाताने नासाला धडा शिकवला की सुरक्षिततेत कोणतीही चूक होऊ नये. कदाचित म्हणूनच सुनीताचे परतणे इतके काळजीपूर्वक पार पडले. सध्या सुनीता परतल्याबद्दल भारतात उत्सव आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही त्यांना पत्र लिहून भारतीयांना तुमचा अभिमान आहे असे म्हटले आहे.
सुनीता विल्यम्सचा प्रवास जून 2024 मध्ये सुरू झाला, जेव्हा ती आणि बुच विल्मोर बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयानातून आयएसएसला रवाना झाले. हे अभियान फक्त 8 दिवसांसाठी होते, परंतु अंतराळयानात तांत्रिक बिघाड, जसे की हेलियम गळती आणि थ्रस्टर समस्या यामुळे त्यांचे परतणे थांबविण्यात आले. नासाने स्टारलाइनरला क्रूशिवाय परत पाठवले आणि सुनीता यांना आणण्यासाठी स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलची व्यवस्था केली. 17 तासांच्या प्रवासानंतर सुनीता पृथ्वीवर परतली.
Newsletter