)
बहुतेक पुरुष महिलांपेक्षा उंच असतात यात काही शंका नाही. सरासरी, पुरुष महिलांपेक्षा सुमारे 5 इंच उंच असतात. लग्न करताना देखील ही बाब महत्त्वाची मानली जाते. पण पुरुष महिलांपेक्षा उंच का असतात? त्यामागचं कारण काय? हे पहिल्यांदाच समोर आलेलं आहे.
जागतिक स्तरावर असे दिसून येते की, पुरुष हे महिलांपेक्षा उंचच असतात.. उंचीमधील हा फरक अनुवांशिकतेमुळे आहे. राष्ट्रीय विज्ञान अकादमीच्या मते, लाखो लोकांकडून गोळा केलेला अनुवांशिक डेटा पुरुष महिलांपेक्षा उंच का आहेत हे स्पष्ट करतो. संशोधनात, SHOX नावाचा जनुक याचे कारण म्हणून उद्धृत केला जात आहे.
राष्ट्रीय विज्ञान अकादमीच्या अभ्यासानुसार, SHOX नावाचा जनुक, ज्याचे पूर्ण रूप शॉर्ट स्टेचर होमिओबॉक्स आहे, पुरुष आणि महिलांमधील उंचीतील फरकासाठी जबाबदार आहे. हे जनुक X आणि Y दोन्ही गुणसूत्रांमध्ये आढळते. महिलांमध्ये फक्त X गुणसूत्र असतात आणि पुरुषांमध्ये दोन्ही XY गुणसूत्र असतात, ज्यामुळे SHOX मुळे दोघांच्या उंचीमध्ये फरक असतो.
यावरून असा प्रश्न निर्माण होतो की, Y गुणसूत्र असण्याचा अर्थ पुरुषांना अतिरिक्त SHOX मिळतो आणि ते उंच होतात का? या प्रश्नाचे उत्तर शोधण्यासाठी, संशोधन पथकाने अशा लोकांमधील दुर्मिळ अनुवांशिक स्थितींचे परीक्षण केले ज्यांच्यामध्ये कोणतेही गुणसूत्र कमी होते किंवा गहाळ होते. या संशोधनात असे दिसून आले की, ज्या लोकांमध्ये फक्त एक X किंवा Y गुणसूत्र होते त्यांची उंची कमी होती. दुसरीकडे, ज्या लोकांमध्ये अतिरिक्त Y गुणसूत्र होते त्यांची उंची अतिरिक्त X गुणसूत्र असलेल्या लोकांपेक्षा जास्त होती.
SHOX जनुकाबद्दल असे म्हटले जात आहे की, ते लिंग गुणसूत्राच्या शेवटी आढळते. महिलांमध्ये, त्यांचे बहुतेक जनुक XX गुणसूत्रात निष्क्रिय होतात आणि X गुणसूत्राचा सर्वात वरचा भाग म्हणजेच टोक सक्रिय राहतो. SHOX जनुक या भागापर्यंत देखील कार्यरत राहतो.
पुरुषांमध्ये X आणि Y दोन्ही गुणसूत्रांची उपस्थिती एकूण जनुक अभिव्यक्तीमध्ये मदत करते. म्हणूनच पुरुषांना SHOX जनुकाचा अधिक फायदा देखील मिळतो. संशोधकांना असे आढळून आले की, या अनुवांशिक फरकामुळे, पुरुष आणि स्त्रियांच्या उंचीमध्ये सरासरी 25 टक्के तफावत आहे. हे संशोधन निश्चितपणे उत्क्रांतीच्या इतिहासावर प्रकाश टाकते आणि अनुवांशिकता समजून घेण्यास मदत करते.
Newsletter