)
Which 3 Iranian Nuclear Sites US Bombed And Why: इस्रायल आणि इराण युद्धात 22 जून रोजी अमेरिकेने उडी घेतली. अमेरिकेने इराणमधील तीन अणुकेंद्रांना लक्ष्य केलं. दोन आठवड्यांची मुदत दिल्यानंतर अमेरिकेने दोन दिवसांमध्येच इराणवर अनपेक्षितपणे हल्ला चढवला. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराणच्या प्रमुख अणुकेंद्रांना पूर्णपणे उद्ध्वस्त केल्याचा दावा केला आहे. 1979 च्या इराणी क्रांतीनंतर इस्लामिक रिपब्लिकवर हा सर्वात मोठा पाश्चात्य लष्करी हल्ला मानला जात आहे. अमेरिकेच्या या हालचालीनंतर, आता इराण काय प्रतिसाद देणार यावर या संघर्षाचं भवितव्य अवलंबून आहे. असं असतानाच दुसरीकडे इराणमधील नेमक्या कोणत्या अणुकेंद्रांवर अमेरिकेने बॉम्ब टाकले आणि ही अणुकेंद्र एवढी महत्त्वाची का आहेत याबद्दलची उत्सुकता जगभरात आहे. याच पार्श्वभूमीवर आपण जाणून घेणार आहेत अमेरिकेने हल्ला केलेल्या या अणुकेंद्रांबद्दल...
तेहरानपासून सुमारे 220 किमी आग्नेयेस स्थित नतान्झ हे इराणचे मुख्य युरेनियम इनरिचमेंट केंद्र आहे.या सुविधेत एक भूमिगत इंधन इनरिचमेंट केंद्राचा समावेश आहे. या केंद्रामध्ये गॅस सेंट्रीफ्यूजचे मोठे कॅस्केड आहेत, तसेच जमिनीच्या वरील भागात एक लहान पायलट इंधन इनरिचमेंट केंद्र (PFEP) आहे. इराणने येथे हजारो पहिल्या पिढीतील आयआर-1 सेंट्रीफ्यूज आणि अधिक प्रगत मॉडेल्स स्थापित केले आहेत. या प्रगत मॉडेल्समध्ये आयआर-2एम, IR-4, IR-6 चा समावेश होतो. 2025 पर्यंत, नतान्झमध्ये U-235 युरेनियम 60 टक्क्यांपर्यंत इनरिच करत आहे. युरेनियमचा हा प्रकार शस्त्रास्त्रांमध्ये वापरला जातो. हवाई हल्ल्यांपासून बचाव करण्यासाठी इराणने लगतच्या कुह-ए कोलांग गाज ला ("पिकाक्से पर्वत") खाली खोलवर एक नवीन इनरिचमेंट केंद्र खोदण्यास सुरुवात केली आहे .
पूर्वी, या साइटवर अनेक हल्ले झाले आहेत. 13 जून 2025 रोजी, ऑपरेशन रायझिंग लायन दरम्यान इस्रायने या साइटवर हल्ला केला .
तेहरानपासून सुमारे 350 किमी दक्षिणेस असलेले इस्फहान हे इराणच्या अणुइंधन चक्र आणि संशोधन उपक्रमांचे आणखी एक प्रमुख केंद्र आहे. या ठिकाणी युरेनियम रूपांतरण सुविधा (UCF) आहे. जिथे यलोकेक (युरेनियम धातूचे सांद्रण) युरेनियम हेक्साफ्लोराइड (UF₆) वायूमध्ये रूपांतरित केले जाते. हा युरोनियम इनरिचमेंटसाठी आवश्यक घटक आहे. इस्फहान येथील UCF ने नतान्झ आणि फोर्डोसाठी शेकडो टन UF₆ चे उत्पादन केले आहे. इस्फहानमध्ये अणू इंधन तयार करण्यासाठी इंधन निर्मिती प्रकल्प देखील आहे. तेहरान संशोधन अणुभट्टीसाठी इंधन प्लेट्स आणि अरकसाठी प्रोटोटाइप इंधन येथे आहे. याव्यतिरिक्त, इस्फहान अणु तंत्रज्ञान केंद्रात प्रयोगशाळा आणि चीनने पुरवलेल्या अनेक लहान संशोधन अणुभट्ट्यांचा समावेश आहे.
फोर्डो युरेनियम इनरिचमेंट प्रकल्पाचं अधिकृत नाव शाहिद अली मोहम्मदी अणू सुविधा असं आहे. ही इराणमधील एक भूमिगत युरेनियम इनरिचमेंट सुविधा आहे. हे केंद्र इराणमधील कोम शहरापासून 30 किलोमीटर उत्तरेला आहे. इस्लामिक रिव्होल्यूशनरी गार्ड कॉर्प्स तळावरच हे केंद्र स्थित आहे. ही जागा इराणच्या अणुऊर्जा संघटनेच्या (AEOI) नियंत्रणाखाली आहे. ही दुसरी इराणी युरेनियम इनरिचमेंट सुविधा आहे. याशिवाय नतान्झ अणु सुविधेतही युरेनियम इनरिचमेंट केलं जातं.
13 जून 2025 रोजी या सुविधेवर इस्रायली हवाई दलाने हल्ला केला आणि 22 जून रोजी अमेरिकेच्या सैन्याने त्यावर हल्ला केला, अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी दावा केला की या केंद्राचा 'नाश' करण्यात आला आहे.
Newsletter