मंगळ ग्रहावर गंगा नदीपेक्षा मोठी नदी; 15,000 KM लांब प्रवाह; आजपर्यंतचा सर्वात मोठा पुरावा

मंगळ ग्रहाबाबत अत्यंत महत्वाचे संशोधन समोर आले आहे. मंगळ ग्रहावर गंगा नदीपेक्षा मोठी नदी प्रवाहित होती.

Mars River System: मंगळ ग्रहावर जीवसृष्टी अस्तित्वात होती असे अनेक दावे केले जातात. हा दावा खरा ठरावणारा सर्वात मोठा पुरावा सापडला आहे. मंगळ ग्रहावर गंगा नदीपेक्षा मोठी नदी अस्तित्वात होती. या नदीचा प्रवाह 15,000 KM लांब होता.  यामुळे संशोधक अचंबित झाले आहेत. याबाबतचा एक अहवाल प्रसिद्ध झाला आहे, 

मंगळ ग्रह  ओसाड, कोरडा आणि थंड ग्रह मानला जात होता. पण एका नवीन शोधामुळे हा दावा पोल ठरला आहे. शास्त्रज्ञांनी मंगळाच्या दक्षिणेकडील भागात असलेल्या नोआचिस टेरा येथे 15,000 किलोमीटर लांबीची प्राचीन नदी प्रणाली शोधून काढली आहे, जी गंगा नदीपेक्षाही लांब आहे. या धक्कादायक संशोधनामुळे शास्त्रज्ञ देखील आश्चर्यचकित झाले आहेत. तरमंगळावरील जीवनयाच्या शक्यता पुन्हा एकदा चर्चेत आल्या आहेत. ब्रिटनच्या ओपन युनिव्हर्सिटीतील शास्त्रज्ञ अॅडम लोसेकट यांच्या नेतृत्वाखाली हा शोध लावण्यात आला आहे. त्यांचा अभ्यास रॉयल अ‍ॅस्ट्रॉनॉमिकल सोसायटीच्या राष्ट्रीय खगोलशास्त्र बैठक 2025 मध्ये सादर करण्यात आला.

संशोधकांनी CTX, MOLA आणि HiRISE सारख्या उच्च-रिझोल्यूशन ऑर्बिटल उपकरणांच्या मदतीने मंगळाच्या पृष्ठभागावरील या प्राचीन नदीच्या प्रवाहांचे स्थान, लांबी आणि रचना मॅप केली. या रेषा प्रत्यक्षात 'उलट्या वाहिन्या' किंवा 'प्रवाहाच्या पातळ कडा' आहेत, ज्या एकेकाळी वाहणाऱ्या नद्यांच्या तळाशी साचलेल्या गाळामुळे तयार झाल्या होत्या. कालांतराने, आजूबाजूची माती क्षीण झाली आणि या खडकांनी बनवलेल्या नद्या पृष्ठभागावर उदयास आल्या.

मंगळ ग्रहावर पाणी बराच काळ आणि मोठ्या क्षेत्रावर वाहत होते. केवळ अधूनमधून बर्फ वितळल्यामुळे नव्हते. पाण्याचा स्रोत कदाचित पर्जन्यवृष्टी होता, ज्यावरून असे सूचित होते की मंगळावर त्या वेळी स्थिर आणि आर्द्र हवामान होते, सुमारे 3.7 अब्ज वर्षांपूर्वी, जेव्हा नोआचियन युगापासून हेस्पेरियन युगात संक्रमण होत होते. हे संशोधन मंगळावर कायमस्वरूपी पाण्याची व्यवस्था आणि अनुकूल हवामान होते हे सिद्ध करण्यासाठी महत्वाचा पुरावा मानला जात आहे. मंगळग्रहावर जीवसृष्टी निर्माण करण्यासाठी मार्गदर्शक ठरणार आहे. मंगळावरील बर्फ कधीकधी वितळतो आणि थोड्या काळासाठी पाणी वाहते. परंतु आता असे दिसते की तेथे दीर्घ वाहणाऱ्या नद्यांचे जाळे अस्तित्वात आहे, जे जीवाणूंच्या जीवनासाठी एक आदर्श वातावरण असू शकते.

संशोधक अॅडम लोसेकट म्हणाले, 'नोआचिस टेरासारखे क्षेत्र मंगळावर अजूनही अब्जावधी वर्षे जुने आहेत आणि अपरिवर्तित राहिले आहेत. हे एक टाइम कॅप्सूल आहे जे पृथ्वीवर कधीही सापडणार नाही.' या शोधामुळे मंगळाच्या भूतकाळाबद्दल अनेक रहस्य उलगडणार आहेत. मंगळाचे हवामान आणि हवामानते इतक्या लवकर कसे बदलले? मंगळावर कधी जीवसृष्टी होती का? भविष्यात आपल्याला तिथे वसाहत करण्यासाठी जागा सापडतील का? उत्तरे अद्याप माहित नाहीत, परंतु आता आपल्याला माहित आहे की मंगळ हा एकेकाळी आपल्या पृथ्वीप्रमाणेच 'निळा ग्रह' असू शकतो.