ટ્રમ્પે કર્યું મોટું કામ! 35 વર્ષથી દુશ્મન રહેલા આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચે કરાવી દોસ્તી

Armenia Azerbaijan Peace Deal: આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચે દુશ્મનીનો અંત આવ્યો, 35 વર્ષ પછી બે દુશ્મન દેશો વચ્ચે મિત્રતા સ્થાપિત થઈ. બંને દેશોએ ટ્રમ્પને કહ્યું- તમે નોબેલને પાત્ર છો!

azerbaijan vs armenia : આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચેની 37 વર્ષની દુશ્મનીનો અંત આવ્યો છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મધ્યસ્થી કરીને વ્હાઈટ હાઉસમાં બંને દેશના નેતાઓ સાથે બેઠક કરી હતી. વ્હાઈટ હાઉસમાં સત્તાવાર શાંતિ સમજૂતી પર હસ્તાક્ષર પણ કરાયા છે. ટ્રમ્પે આ બેઠકને બંને દેશો વચ્ચે શાંતિ સમિટ ગણાવી હતી. તેમજ ટ્રમ્પે અત્યાર સુધીમાં વિશ્વભરમાં 6 યુદ્ધો રોક્યા હોવાનો દાવો કર્યો. 

શુક્રવારે અમેરિકાની મધ્યસ્થી હેઠળ બે કટ્ટર દુશ્મન દેશો અઝરબૈજાન અને આર્મેનિયાએ ઐતિહાસિક શાંતિ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. આ બેઠક વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની હાજરીમાં થઈ હતી.

આ કરારનો ઉદ્દેશ્ય માત્ર દાયકાઓ જૂના સંઘર્ષનો અંત લાવવાનો નથી, પરંતુ બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક સહયોગ અને રાજદ્વારી સંબંધોને મજબૂત બનાવવાનો પણ છે. આ કરાર ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર માટે એક મોટી સિદ્ધિ છે અને તે રશિયામાં ખળભળાટ મચાવશે તે નિશ્ચિત છે, જે આ પ્રદેશને તેના પ્રભાવના ક્ષેત્રમાં માને છે.

ટ્રમ્પે હસ્તાક્ષર સમારોહમાં કહ્યું, "અમે 35 વર્ષ સુધી લડ્યા, હવે અમે મિત્રો છીએ ... અને લાંબા સમય સુધી મિત્રો રહીશું." સમારોહમાં ટ્રમ્પ સાથે અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિ ઇલ્હમ અલીયેવ અને આર્મેનિયાના વડા પ્રધાન નિકોલ પાશિન્યાન પણ હતા.

સંઘર્ષનો ઈતિહાસ
બંને દેશો વચ્ચેના વિવાદનું મૂળ નાગોર્નો-કારાબાખ પ્રદેશ છે, જે અઝરબૈજાનનો ભાગ હોવા છતાં, વંશીય રીતે આર્મેનિયન વસ્તી ધરાવતો વિસ્તાર હતો. તે 1980 ના દાયકાના અંતમાં આર્મેનિયાના સમર્થનથી અલગ થઈ ગયું હતું. 2023 માં અઝરબૈજાન પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ ફરી મેળવ્યું, ત્યારબાદ લગભગ 1 લાખ વંશીય આર્મેનિયનો આર્મેનિયા ગયા.

ટ્રમ્પે કહ્યું કે બંને દેશોએ લડાઈ બંધ કરવા, રાજદ્વારી સંબંધો શરૂ કરવા અને એકબીજાની પ્રાદેશિક અખંડિતતાનો આદર કરવા પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે. આ કરાર દક્ષિણ કાકેશસ દ્વારા વ્યૂહાત્મક ટ્રાન્ઝિટ કોરિડોર માટે યુએસને વિશેષ વિકાસ અધિકારો પણ આપે છે. વ્હાઇટ હાઉસે કહ્યું કે આનાથી ઊર્જા અને અન્ય સંસાધનોની નિકાસમાં વધારો થશે.

બંને નેતાઓએ ટ્રમ્પને નોબેલ માટે નામાંકિત કર્યા
બંને નેતાઓએ ટ્રમ્પની પ્રશંસા કરી અને સંઘર્ષનો અંત લાવવામાં મદદ કરવા બદલ તેમનો આભાર માન્યો અને કહ્યું કે તેઓ તેમને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર માટે નામાંકિત કરશે. અલીયેવે કહ્યું, "જો રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ નહીં, તો પછી નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર કોને મળવો જોઈએ?"

ટ્રમ્પે તેમના બીજા કાર્યકાળના શરૂઆતના મહિનાઓમાં પોતાને વૈશ્વિક શાંતિ નિર્માતા તરીકે રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. વ્હાઇટ હાઉસ કહે છે કે તેમણે કંબોડિયા અને થાઇલેન્ડ, રવાન્ડા અને કોંગો અને પાકિસ્તાન અને ભારત વચ્ચે શાંતિ કરારોમાં મધ્યસ્થી કરી છે. જો કે, ભારત તેમના દાવાને નકારી રહ્યું છે. તે જ સમયે, ટ્રમ્પ રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અથવા ઇઝરાયલ-હમાસ સંઘર્ષનો અંત લાવી શક્યા નથી.

નિષ્ણાતોના મતે, આ કરાર દક્ષિણ કાકેશસનો નકશો બદલી શકે છે. આ પ્રદેશ રશિયા, યુરોપ, તુર્કી અને ઈરાન સાથે જોડાયેલો છે અને તેલ-ગેસ પાઇપલાઇનમાંથી પસાર થાય છે, પરંતુ લાંબા સમયથી બંધ સરહદો અને વંશીય વિવાદોમાં ફસાયેલો છે.