Explained: સરળ ભાષામાં સમજો, આતંકવાદીઓને છાવરનાર પાકિસ્તાનને હવે IMFએ કેમ આપ્યા 8500 કરોડ

India Vs Pakistan: IMF નિયમોમાં 'ના' મતની કોઈ પ્રકાર જોગવાઈ નથી. અહીં કોઈપણ દેશ હા કહી શકે છે અથવા મતદાનથી દૂર રહી શકે છે. ભારતે આ મતદાનમાં ભાગ ન લઈને સખત વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે.

IMF Funding For Pakistan: આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ (IMF)એ પાકિસ્તાનના આર્થિક સુધારા કાર્યક્રમની પ્રથમ સમીક્ષા પૂર્ણ કરી છે. આ અંતર્ગત 2.3 બિલિયન ડોલર (લગભગ 19,500 કરોડ રૂપિયા)ના નાણાકીય પેકેજને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આમાંથી 1 બિલિયન ડોલર (લગભગ 8,500 કરોડ રૂપિયા) તાત્કાલિક આપવામાં આવશે, આ હાલની વિસ્તૃત ભંડોળ સુવિધા (EFF)નો એક ભાગ છે. આ ઉપરાંત 1.3 બિલિયન ડોલર (લગભગ 11,000 કરોડ રૂપિયા) રેઝિલિયન્સ એન્ડ સસ્ટેનેબિલિટી ફેસિલિટી (RSF) હેઠળ પ્રસ્તાવિત છે. ભારતે આ મતદાનમાં ભાગ ન લઈને સખત વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. ચાલો જાણીએ કે ભારતે પાકિસ્તાનને આ મદદ કેમ આપી છે?

ભારતનો વાંધો
ભારતના નાણા મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં પાકિસ્તાનને IMF દ્વારા આપવામાં આવતી સતત મદદ પર ઊંડી ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. મંત્રાલયે પાકિસ્તાનમાં IMF કાર્યક્રમોની અસરકારકતા પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો. કારણ કે તેનો રેકોર્ડ ખરાબ થે, સાથે જ કહ્યું કે, લોનના પૈસાનો ઉપયોગ બોર્ડર પારના આતંકવાદ માટે થઈ શકે છે. ભારતે કહ્યું કે, પાકિસ્તાનની સેનાનો અર્થતંત્ર પર ઘણો નિયંત્રણ છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, 'જો કે ત્યાં એક નાગરિક સરકાર છે, પરંતુ ત્યાંની સેના આર્થિક નિર્ણયોમાં દખલ કરે છે, જેનાથી નીતિઓ, સુધારાઓ અને પારદર્શિતા પર પ્રશ્નો ઉભા થાય છે.'

લોકોની લાચારી અને IMF લોન
પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા તેના સૌથી ખરાબ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહી છે. 25 એપ્રિલ સુધીમાં તેમનું વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર 15.25 બિલિયન ડોલર હતું. 2023માં તેને ડિફોલ્ટથી બચાવવા માટે 3 બિલિયન ડોલરનું ઈમરજન્સી પેકેજ મળ્યું હતું, તે સમયે પડોશી દેશમાં મોંઘવારી દર 35%થી વધુ વધી ગયો હતો. ત્યાં લોકો ભૂખથી મરી રહ્યા હતા. સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા વીડિયો અને ફોટામાં ત્યાંના લોકોની લાચારી સ્પષ્ટ જોઈ શકાતી હતી. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વધતા તણાવને કારણે પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ રહી છે. મૂડીઝ દ્વારા પણ આ ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે, આ તણાવ પાકિસ્તાનના ક્રેડિટ રેટિંગ પર અસર કરી શકે છે.

IMF તરફથી પાકિસ્તાનને કેમ આપવામાં આવી લોન?
પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થાની હાલત કોઈથી છુપાયેલી નથી. 25 એપ્રિલ સુધીમાં તેમનું વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર માત્ર 15.25 બિલિયન ડોલર જ હતો, જે વિદેશી દેવું અને આયાત ચૂકવવા માટે પૂરતો નથી. આ લોન IMF દ્વારા એટલા માટે આપવામાં આવી છે જેથી પાકિસ્તાન તેની આર્થિક સ્થિતિને સ્થિર કરી શકે. તેનો ઉપયોગ વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર વધારવા, દેવું ચૂકવવા અને તેલ, ગેસ અને અન્ય આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ જેવી આયાત ખરીદવા માટે કરો.

IMFની શરતો
IMF દ્વારા લોન સાથે કેટલીક શરતો રાખવામાં આવી છે. આમાં પહેલી શરત એ છે કે, પાકિસ્તાને પોતાની આર્થિક નીતિઓમાં સુધારો કરવો પડશે. આમાં ટેક્સ કલેક્શનમાં વધારો, સરકારી કંપનીઓના સંચાલનમાં સુધારો અને પાવર સેક્ટરમાં બદલાવ સામેલ છે. પાકિસ્તાને કરદાતાઓની સંખ્યા વધારવી પડશે, કારણ કે હાલમાં ત્યાં ફક્ત 50 લાખ લોકો જ કર ચૂકવે છે. આ ઉપરાંત વીજળી અને ઇંધણ પરની સબસિડી ઘટાડવી પડશે, જેનાથી સરકારી ખર્ચમાં ઘટાડો થાય. આ નાણાંનો આ સુધારાઓને અમલમાં મૂકવા માટે પણ કરવામાં આવશે.

આપત્તિ વ્યવસ્થાપન માટે ફંડ
1.3 બિલિયન ડોલરના RSF ભાગ આબોહવા પરિવર્તન અને કુદરતી આફતોને નિપટવા માટે છે. 2022માં આવેલા પૂરને કારણે પાકિસ્તાનને ઘણું નુકસાન થયું હતું. આ આફતમાં 1700થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા અને પાકનો નાશ થયો હતો. આ ભંડોળનો ઉપયોગ પૂર જેવી આફતોને રોકવા અને પર્યાવરણના રક્ષણ માટે કરવામાં આવશે. IMFએ પાકિસ્તાનને સામાજિક સુરક્ષા કાર્યક્રમોને મજબૂત બનાવવા કહ્યું છે. આમાંથી કેટલાક રૂપિયા ગરીબોને મદદ કરવા, આરોગ્ય અને શિક્ષણ પર ખર્ચ વધારવા અને મહિલાઓ માટે રોજગારની તકો વધારવા માટે વાપરવામાં આવશે.

મતદાનથી દૂર રહીને ભારતનો સંદેશ
ભારતનું IMF મતદાનથી દૂર રહીને તટસ્થતા નહીં, પરંતુ અસંમતિ વ્યક્ત કરવાની રીત હતી. IMFના નિયમોમાં 'ના' મતની કોઈ જોગવાઈ નથી, એવી જ રીતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં પણ હોય છે. કોઈપણ દેશ કાં તો 'હા' કહી શકે છે અથવા મતદાનથી દૂર રહી શકે છે. મતદાનની તાકાત દેશના આર્થિક યોગદાન પર આધાર રાખે છે. અમેરિકાનો મત વધુ અસરકારક છે. મોટાભાગના નિર્ણયો સર્વસંમતિથી લેવામાં આવે છે. ભારતે મતદાનથી દૂર રહીને પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરી અને IMFના નિયમોનું પણ પાલન કર્યું.

દુનિયા માટે એક મજબૂત સંદેશ
ભારતનો IMF મતદાનમાં ભાગ ન લેવો એ આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ અને વિશ્વ માટે એક મજબૂત સંદેશ છે. ભારતનું કહેવું છે કે, આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપતા દેશોને રૂપિયા આપવાથી માત્ર આવી પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન મળતું નથી, પરંતુ વૈશ્વિક નાણાકીય વ્યવસ્થાની વિશ્વસનીયતા પણ ઓછી થાય છે. ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું કે, આવી મદદ વૈશ્વિક નિયમો અને મૂલ્યોની અવગણના કરે છે. ભારતે IMFને પાકિસ્તાનને આપવામાં આવેલી આર્થિક સહાયની સમીક્ષા કરવા અને ખાતરી કરવા જણાવ્યું છે કે, આ નાણાંનો ઉપયોગ ખોટા હેતુઓ માટે ન થાય.