Buddhism in China: જાણો એક એવા મંદિર વિશે જેના કારણે ચીનમાં ફેલાયો બૌદ્ધ ધર્મ

ચીન સાથે ભારતને સરહદનો વિવાદ રહેતો હોય છે. પણ ચીને આ વાત માનવી જ પડેશે કે ભારતની ધાર્મિક બાબતો અને રીત-રિવાજની અસર તેમના પર પડી છે.

ઝી બ્યૂરો, અમદાવાદ: ચીનના લ્યુઓયાંગ શહેરમાં સ્થિત પ્રખ્યાત બૌદ્ધ સ્થળ વાઈટ હોર્સ મંદિર. ભારત હંમેશાં જમીનની પરંપરાઓ અને સંસ્કૃતિનો રક્ષક રહ્યો છે. અહીં દરેક પ્રકારની જાતિ અને પંથનો જન્મ અને પ્રગતિ થઈ. તેમ છતાં તેમનો પોશાક અલગ હતો, તેની ઓળખ જુદી છે પરંતુ તેમનો હેતુ એકસરખો રહ્યો છે. તેની વિશેષતા જુઓ કે જેમ ગીતા એ ક્રિયા અને શાંતિનો સંદેશ છે, તેમ બૌદ્ધ ધર્મ શાંતિનો ધ્વજ ધારણ કરનાર છે. ચીનના લુયોઆંગ સિટીનું વ્હાઇટ હોર્સ ટેમ્પલની આવી જ એક વાર્તા કહે છે. (White horse temple).

ચીનનું ફેમસ બૌદ્ધ સ્થળ
જો બૌદ્ધ ધર્મની વાત કરીએ તો ઇતિહાસ સાક્ષી છે કે પવનની દિશા વળી ગઈ, બુદ્ધનો શાંતિ સંદેશો દેશના સમયગાળાની સીમાથી આગળ ફેલાયો. આજે ભલે ભારત (INDIA)અને ચીન (CHINA) સરહદો પર એક બીજાની સામે ઉભા છે, પરંતુ અંતે, ચીન (CHINA) એ માનવું પડશે કે તેની ધાર્મિક માન્યતાઓ અને વ્યવહાર ફક્ત તેના કારણે જ માથું ઉંચકવામાં સક્ષમ છે. ભલે ચીન આ ભૂલી જાય, લુયોઆંગ શહેરમાં સ્થિત પ્રખ્યાત બૌદ્ધ સ્થળ તેને આની યાદ અપાવે છે.

ચીન લ્યુઓઆંગ શહેરમાં સ્થિત આસ્થાનું કેન્દ્ર
 ચીનના લુયોઆંગ શહેરમાં એક મંદિર આવેલું છે, જેને 'વ્હાઇટ હોર્સ મંદિર' એટલે કે શ્વેતાશ્વ મંદિર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેને બાયમા મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે.સદીઓથી સેન્ટ્રલ હેનાન પ્રાંતમાં સ્થિત બાયમા મંદિરમાં ચીની અને ભારતીય સંસ્કૃતિનો સંગમ થઈ રહ્યો છે. સરકાર દ્વારા સંચાલિત આ બૌદ્ધ મંદિર ચીની અને ભારતીય સંસ્કૃતિનો સંગમ છે.તે જ સમયે, તે સાંસ્કૃતિક મેળાવડાની અદભૂત સિદ્ધિઓનું પ્રતીક છે. ઘણા ભારતીય નેતાઓ આ મંદિરની મુલાકાત લઈ ચૂક્યા છે.

વ્હાઈટ હાઉસ મંદિરનું મહત્વ
ચીનમાં આ સફેદ અશ્વ મંદિરનું મહત્વ એટલું છે કે તે ચીનનું પહેલું સફેદ અશ્વ મંદિર માનવામાં આવે છે.(White horse temple)  આ અર્થમાં, ચાઇનીઝ અને ખાસ કરીને બૌદ્ધોની અહીં વિશેષ આસ્થા છે. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ પ્રતિભા પાટીલે, 29 મે 2010 ના રોજ, તેમના કાર્યકાળમાં, આ જ સંકુલમાં ભારતીય શૈલીમાં બંધાયેલા બૌદ્ધ મંદિરનું ઉદઘાટન કર્યું હતું. ભારત દ્વારા બનાવવામાં આવેલા આ મંદિરની કિંમત લગભગ 18 કરોડ રૂપિયા છે. તેને બનાવવામાં ત્રણ વર્ષ લાગ્યાં. આ રીતે, આ મંદિર સંકુલ ભારતીયતા અને તેની પરંપરાથી વધુ નિશ્ચિતપણે જોડાયેલું હતું.

જાણો મંદિરનો ઈતિહાસ
તેના ઇતિહાસની શોધ હાન રાજવંશના એક રાજા દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જેમણે બે ભારતીય બૌદ્ધ સાધુઓના માનમાં બાઇમા મંદિર બનાવવાની આદેશ આપ્યો હતો.ખરેખર, રાજાએ તેમના સંદેશવાહકોને પશ્ચિમથી બૌદ્ધ સિદ્ધાંતો લાવવા આદેશ આપ્યો. સંદેશવાહકો બે અગ્રણી ભારતીય બૌદ્ધ સાધુઓ સાથે CE 67 સી.ઇ. માં લુયાંગ પાછા ફર્યા. સાધુઓ પાસે બૌદ્ધ ધર્મગ્રંથો અને મૂર્તિઓ હતી, જે તેઓ સફેદ ઘોડાઓની પીઠ પર લઈ જતા હતા.

પહેલી સદીનું બાંધકામ
 અહીં પહોંચ્યા પછી, તેમના માનમાં સફેદ ઘોડા મંદિર બનાવવામાં આવ્યું. જે પ્રથમ સદીની આસપાસ હોવાનું મનાય છે.આ મંદિરમાં બેઠેલા બંને બૌદ્ધ સાધુઓ દ્વારા ચાઇનાના પ્રથમ બૌદ્ધ શાસ્ત્રોનું સંસ્કૃતથી ચાઇનીઝમાં ભાષાંતર કરવામાં આવ્યું છે. આ સ્થાનથી પૂર્વ એશિયા અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયામાં બૌદ્ધ ધર્મના પ્રસારની શરૂઆત થઈ.

ભારત-ચીની સાંસ્કૃતિક સંબંધોનું પ્રતીક
અશ્વ મંદિર પ્રત્યે ભારતીયોની આસ્થા પણ વધારે છે કારણ કે સનાતન પરંપરામાં અશ્વને સન્માનિત સ્થાન મળ્યું છે. હકીકતમાં, પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર,  પ્રસાર ઘોડો ચહેરો ધરાવતા ભગવાન હયાગ્રીવ માધવ દ્વારા થયો હતો. હયાગ્રિવા માધવને જ્ઞાનમૂર્તિની ઉપાધિ પ્રાપ્ત છે. આ મંદિર (White horse TEMPLE) થી ચીનમાં બૌદ્ધ શાસ્ત્રના પ્રસાર થશે.