Civil Defense Mockdrill: યુદ્ધના સમયે નાગરિકો કેવી રીતે સુરક્ષિત રહી શકે તે માટે સિવિલ ડિફેન્સ મોકડ્રીલનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. 7 મેએ ગુજરાત સહિત દેસના અનેક આ મોકડ્રીલ યોજાવાની છે ત્યારે ગુજરાતમાં પણ તમામ તૈયારીઓ કરી લેવામાં આવી છે. ગુજરાતમાં ક્યાં ક્યાં યોજાવાની છે સિવિલ મોકડ્રીલ?, કેમ જરૂરી છે આ મોકડ્રીલ? ચાલો વિગતવાર જાણીએ.
આ જિલ્લામાં યોજાશે મોકડ્રીલ
ગૃહ મંત્રાલયના આદેશ અનુસાર, દેશભરમાં 7 મેના રોજ સિવિલ ડિફેન્સ મોકડ્રીલ યોજાવા જઈ રહી છે. ગુજરાતમાં 19 જગ્યાએ આ મોકડ્રીલની તડામાર તૈયારીઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. આ મોકડ્રીલનો હેતુ યુદ્ધ જેવી કટોકટીમાં નાગરિકોને સુરક્ષિત રાખવાનો છે. છેલ્લે 1971માં આવી મોકડ્રીલ યોજાઈ હતી, જે ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન થઈ હતી. ગુજરાતમાં કયા કયા સ્થળે મોકડ્રીલ યોજાવાની છે. ગુજરાતમાં અમદાવાદ, સુરત, વડોદરા, જામનગર, કાકરાપાર, ગાંધીનગર, ભાવનગર, કંડલા, નલિયા, અંકલેશ્વર, ઓખા, વાડીનાર, ભરૂચ, ડાંગ, કચ્છ, મહેસાણા, નર્મદા અને નવસારીનો સમાવેશ થાય છે.
ગાંધીનગરમાં મોકડ્રીલનું કરાશે મોનીટરીંગ
બ્લેક આઉટના સમયે હરવાફરવાનું ટાળવું જોઈએ, લિફ્ટનો ઉપયોગ ન થાય તેનું ધ્યાન રાખવું. કુલ 18 જિલ્લાઓમાં મોકડ્રીલ થશે. ફેક્ટરી 24 કલાક ચાલે છે તેમણે બંધ નથી કરવાની વહીવટી તંત્ર સાથે મળી મોકડ્રીલ કરી શકે છે. સિવિલ ડિફેન્સ માત્ર હાલ 10 હજાર લોકો જોડાયેલા છે. પંચાયત વિભાગ દ્વારા સરપંચોના માધ્યમથી મોકડ્રીલની માહિતી આપવામાં આવશે. ગાંધીનગરના SEOC સેન્ટરથી મોકડ્રીલનું મોનીટરીંગ કરવામાં આવશે. ગુજરાત સહિત પુરા રાજ્યમાં એક જ સમયે એક સરખી મોકડ્રીલ થશે. વાઈટલ ઈન્સ્ટોલેશન સ્થળ પર સાયરનના 4 ટ્રાયલ થશે.
આ મોકડ્રીલ શા માટે યોજાઈ રહી છે?
આ મોક ડ્રીલ એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ ચરમસીમાએ છે. સરકારે પહેલગામ હુમલા માટે પાકિસ્તાનને જવાબદાર ઠેરવ્યું છે. પાકિસ્તાન સામે અત્યાર સુધીમાં ઘણા કડક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. ભારતે સિંધુ જળ સંધિ સ્થગિત કરી, પાકિસ્તાન સાથેના રાજદ્વારી સંબંધો ઘટાડ્યા, વેપાર અટકાવ્યો અને પાકિસ્તાની વિમાનો માટે ભારતીય હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધું. આ ઉપરાંત, અટારી સરહદ પર જમીનની અવરજવર પર પણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. પાકિસ્તાને ભારતના આ પગલાને યુદ્ધનું કૃત્ય ગણાવ્યું છે. આ પછી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધુ વધી ગયો છે.
નાગરિકો માટે દિશાનિર્દેશ
1. મોક ડ્રીલ દરમિયાન હવાઈ હુમલાની ચેતવણી આપનારા સાયરન વાગી શકે છે. એ સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે કે આ એક પ્રથા છે, તેથી ગભરાવાની જરૂર નથી. સાયરન સાંભળતાં જ શાંત રહો અને વહીવટીતંત્રની સૂચનાઓનું પાલન કરો.
2. જ્યારે સાયરન વાગે, ત્યારે તરત જ ખુલ્લા વિસ્તારોમાંથી બહાર નીકળો અને સલામત મકાન, ઘર અથવા બંકરમાં આશરો લો. જો તમે બહાર હોવ, તો નજીકના મકાનમાં પ્રવેશ કરો અને સાયરન વાગ્યાના 5-10 મિનિટની અંદર સલામત સ્થળે પહોંચવાનો અભ્યાસ કરો. જો તમારા વિસ્તારમાં બંકર ઉપલબ્ધ હોય, તો ત્યાં જાઓ.
3. મોક ડ્રીલ દરમિયાન, 'ક્રેશ બ્લેકઆઉટ' પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવશે જેમાં બધી લાઇટો બંધ કરવામાં આવશે જેથી દુશ્મનને નિશાન બનાવવું મુશ્કેલ બને. તમારા ઘરની બારીઓ, સ્કાયલાઇટ્સ અને દરવાજા કાળા કપડા અથવા અન્ય સામગ્રીથી ઢાંકી દો, જેથી પ્રકાશ બહાર ન જાય. રસ્તા પર વાહન ચલાવતી વખતે, અધિકારીઓના નિર્દેશ મુજબ લાઇટ બંધ કરો અને વાહન રોકો.
4. મોક ડ્રીલમાં નાગરિકો અને વિદ્યાર્થીઓને નાગરિક સંરક્ષણ તાલીમ આપવામાં આવશે. આમાં, હુમલાની સ્થિતિમાં પોતાને બચાવવાની પદ્ધતિઓ શીખવવામાં આવશે. તાલીમમાં હાજરી આપો અને કટોકટીમાં શું કરવું તે શીખો. આમાં બંકરોમાં છુપાઈને અભ્યાસ, પ્રાથમિક સારવાર અને સ્થળાંતર યોજનાઓનો સમાવેશ થશે.
5. મોક ડ્રીલ સ્થળાંતર યોજનાઓનો અભ્યાસ કરશે, જેમાં લોકોને સુરક્ષિત સ્થળોએ ખસેડવામાં આવશે. વહીવટીતંત્રની સૂચનાઓનું પાલન કરો અને સ્થળાંતર દરમિયાન શાંત રહો. તમારા પરિવાર સાથે સ્થળાંતર યોજનાની અગાઉથી ચર્ચા કરો અને તમારા નજીકના સ્થળાંતર માર્ગ અને સલામત સ્થળને જાણો.
6. ટીવી, રેડિયો અને સરકારી ચેતવણીઓ પર ધ્યાન આપો. મોક ડ્રીલ દરમિયાન વહીવટીતંત્ર દ્વારા મહત્વપૂર્ણ માહિતીનો પ્રસાર કરવામાં આવશે. અફવાઓથી દૂર રહો અને ફક્ત સત્તાવાર સ્ત્રોતો પાસેથી જ માહિતી મેળવો.
7. મોક ડ્રીલ દરમિયાન ઇમરજન્સી કીટની ઉપયોગીતા સમજાવી શકાય છે. આમાં પાણી, સૂકો ખોરાક, પ્રાથમિક સારવાર કીટ, ફ્લેશલાઇટ, બેટરી, મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજોની નકલો, વધારાના કપડાં અને ધાબળાનો સમાવેશ થવો જોઈએ. ખાતરી કરો કે આ કીટ સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે.
8. સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર, નાગરિક સંરક્ષણ સ્વયંસેવકો અને પોલીસ સાથે સહયોગ કરો. જો તમે સિવિલ ડિફેન્સ અથવા હોમગાર્ડ સાથે સંકળાયેલા છો, તો તમારી જવાબદારીઓ સમજો અને અન્ય લોકોને મદદ કરો. દરેકને સુરક્ષિત રાખવા માટે પડોશીઓ અને સમુદાય સાથે મળીને કામ કરો.
9. બાળકોને અગાઉથી કવાયત સમજાવો જેથી તેઓ ગભરાટમાં ન આવે. તેમને સાયરન અને બ્લેકઆઉટ પ્રક્રિયા વિશે કહો. વૃદ્ધો અને ખાસ જરૂરિયાતો ધરાવતા લોકોને મદદ કરો જેથી તેઓ સુરક્ષિત સ્થળે પહોંચી શકે.
10. સોશિયલ મીડિયા કે અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવતા અપ્રમાણિત સમાચાર પર વિશ્વાસ ન કરો. ફક્ત સરકારી ચેનલો અને સ્થાનિક વહીવટીતંત્રની સૂચનાઓનું પાલન કરો.
* ચેતવણી આપવામાં આવે ત્યારે નાગરિકોએ સતર્ક રહી બે પ્રકારના સાયરનને સમજવા જોઈએ. જેમાં (૧) વોર્નિંગ સિગ્નલ: સંભવિત હવાઈ હુમલાનો સંકેત આપતો લાંબો સાયરન વાગશે. (૨) ઓલ ક્લીયર સિગ્નલ: ટૂંકો અને સ્થિર સાયરન જે ખતરો પસાર થઈ ગયો છે, તે દર્શાવે છે.
* કોઈપણ પ્રકારની ઈમરજન્સી પરિસ્થિતિમાં તાત્કાલિક નાગરિક પ્રતિભાવ તરીકે તમામ બાહ્ય પ્રવૃત્તિઓ તાત્કાલિક બંધ કરી વૃદ્ધો, બાળકો અને દિવ્યાંગ નાગરિકોને સહાય કરવી જોઈએ. આ ઉપરાંત લિફ્ટનો ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ તથા સ્થળાંતર સમયે સીડીનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
* તા. ૭/૫/૨૦૨૫ના રોજ રાજ્યમાં સાંજે ૭.૩૦ થી ૮.૩૦ દરમિયાન વિવિધ જિલ્લાઓમાં અલગ-અલગ સમયે અડધો કલાક માટે બ્લેકઆઉટ રહેશે. જે દરમિયાન ઘરો, ઓફિસો અને વાહનોમાં તમામ લાઇટ બંધ કરો અથવા ઢાંકી દો. પ્રકાશ લીકેજ અટકાવવા માટે બ્લેકઆઉટ પડદા અથવા ભારે કાપડનો ઉપયોગ કરો. બારીઓ પાસે મોબાઇલ ફોન અથવા ફ્લેશલાઇટનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો.
* નાગરિક સંરક્ષણ અધિકારીઓ તરફથી રેડિયો અથવા જાહેરાતો દ્વારા સત્તાવાર સૂચનાઓ આપવામાં આવે તેનું પાલન કરો, અફવાઓ કે ખોટી માહિતી ફેલાવવી નહીં તથા જેઓ પ્રક્રિયાઓથી અજાણ છે તેવા પડોશીઓને મદદ અને માર્ગદર્શન આપો.
સમાચાર જગતની પળે પળની માહિતી હવે આંગળીના ટેરવે, તો રાહ કોની જુઓ છો, આજે જ જોડાઈ જાઓ અમારી WhatsApp channel સાથે